ΑΓΙΟΣ ΤΡΥΦΩΝ

ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ

ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ

ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΓΟΧ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ

ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΧΑΡΝΩΝ

 

Αριθμ. Φυλλου 196   Μαρτιος 2021

 

Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΥΦΩΝΟΣ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥ

ΓΙΑ ΤΑ ΑΜΠΕΛΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

(ΕΟΡΤΑΖΕΙ 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ)

 

Ο Άγιος Τρύφων, τη μνήμη του οποίου η Εκκλησία τιμά σήμερα 1 Φεβρουαρίου, είναι ιδιαίτερα αγαπητός στους αμπελουργούς και γενικότερα στους αγρότες, αφού θεωρείται ο προστάτης άγιος των αμπελουργών και των γεωργών.

Ο Άγιος Τρύφων υπήρξε δημοφιλής τόσο όσο ήταν ακόμη στη ζωή όσο και μετά το μαρτύριό του.

Παρόλο που πουθενά στο Συναξάρι δεν αναφέρονται επεισόδια από το βίο ή τα θαύματά του, που να τον συνδέουν με το αμπέλι και το κρασί, θεωρείται προστάτης των αμπελουργών.

Παρουσιάζεται μάλιστα στις νεώτερες αγιογραφίες να κρατά κλαδευτήρι.

Άλλωστε η εορτή του Αγίου τον Φεβρουάριο συμπίπτει με την περίοδο κατά την οποία αρχίζει η σημαντικότερη αμπελουργική φροντίδα που είναι το κλάδεμα.

Γι’ αυτό τον λόγο οι αμπε¬λουργοί δεν εργάζονται την ημέρα της εορτής του και ραντίζουν τα αμπέλια τους με τον αγιασμό που τελείται στους ναούς, ενώ στο Ευχολόγιο του Δημητριέφσκυ υπάρχει και η «ευχή του Αγίου Τρύφωνος εις άμπελον».

Αξιζει εδω εν προκειμενω να σημειωθει οτι εορταζοντας το «νεο ημερολόγιο» τον Αγιο Τρυφωνα 13 μερες νωριτερα, δεν τον εορταζει ως ωφειλε την καταλληλη εποχή, δια την εναρξη μιας από τις σημαντικότερες καλλιεργητικες φροντιδες της αμπέλου, οπως ειναι το κλάδεμα. Ειναι δηλαδη εμφανες οτι ο καιρος συμβαδιζει με τό «παλαιό ημερολόγιο», καί ειναι πραγματι τουτο ενα στοιχειο της ακριβους χρονολόγησεως των εορτων.  

Οι αμπελουργοί της Βόρειας Ελλάδας τιμούν τον Άγιο με πλήθος εθιμικών πρακτικών και γιορτών, τις οποίες επιθυμούν να καταγράψουν οι Δρόμοι του Κρασιού.

Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΑΜΠΕΛΙΑ

Κύριε ό θεός εξαπόοτειλον τον άγγελόν σου του πατάξαι παν γένος κακούργων θηρίων των άδικούντων αμπέλους χώρας και κήπους τών δούλων σου... ‘Ορκίζω υμάς κάκιστα θηρία, κάμπη, σκώληκα, ακωληκοκάμπη, ο κάνθαρος, βρούχος, ακρίδα, επίμαχος, καλιγάρις, μακρόποδα, μύρμηκα, φθεϊραι, ρυγίτης, ψυλλίτης, καυσοκόπος, κοχλός, ψαλίτης και είτι άλλο προσφυσούν, και μαραίνον τον καρπόν της οταφυλής καί παν είδος χρησίμων λαχάνων. Ορκίζω υμάς, κατά των αγίων πολυομάτων χερουβίμ καί των έξαπτερύγων σεραφείμ, των ιπταμένων κύκλω του θρόνου και κραζόντων το άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος, Σαβαώθ, είς δόξαν του Θεού πατρός. Ορκίζω υμάς μη αδικήαητε τό έντεύθεν μήτε την άμπελον μήτε τά σιτοφόρα μήτε τους κήπους των δένδρων τε λαχάνων, των δούλων του Θεού, των δι’ εμού επικαλουμένων το όνομα της δόξης κυρίου...

Διαβαζοντας την ως ανω ευχήν του αγιου σχολιαζομεν ως εξης, με τήν βοηθειαν πάντοτε του ομότιμου Καθηγητου του Γεωπονικου Πανεπιστημίου Αθηνων Νικολάου Εμμανουηλ:

«Κακιστα θηρια» ονομαζονται μία σειρα από εχθρους της αμπέλου καί αλλων φυτων (καλλιεργειων) πού υπαρχουν ακόμη καί σημερον πού απασχολουν λίγο η πολύ τους καλλιεργητες. 

«Καμπη» εννοεί την προνυμφη (καμπια) λεπιδοπτερων εντομων πού τρεφονται από τα πρασινα μερη των φυτων.

«Σκωληκα καί σκωληκοκαμπη» πιθανόν να εννοει τους πολυ καταστρεπτικους σκωληκες (προνυμφες) διαφορων εντομων πού καταστρεφουν τους καρπούς οπως ειναι η ευδεμιδα, το τυλιγαδι καί αλλα των σταφυλιων καί οι καρπόκαψες των μηλων, αχλαδιων καί πυρηνοκαρπων.

«Κανθαρους» προφανως εννοεί τα σκαθαρια (κολεοπτερα), οπως ειναι οι σκαραβαιοι.

«Βρουχο» εννοει τα μικρα κολεόπτερα πού ειναι γνωστα ως μαμούνια, η βρουχοι των σπόρων, της φακης, των φασολιων, των κουκιων, των πιζελιων,  καί αλλων ψυχανθων φυτων.

«Ακριδα»  εννοει τις γνωστες ακριδες πού ως σμηνη πολλές φορες μπορει να προξενησουν μεγαλες ζημιες στα φυτα.

«Καλιγαρις» μαλλον αναφερεται σ’ ενα μικρο κολεοπτερο της αμπέλου γνωστο ως «γραμματικός», το οποιο δημιουργει με τα φαγωματα του στα φυλλα γραμμωσεις (καλιγες, λουριδες).

«Φθειρες» καί «ψυλλιτες» προφανως ειναι οι μελιγκρες (φυτοφθειρες) καί οι ψύλλες αντιστοιχα, που μυζούν χυμους από τα φυτα. 

«Κοχλό»  εννοει τα σαλιγκαρια (κοχλοι).

«Ρυγιτης» μάλλον εννοεί τον ρυγχιτη, κολεοπτερο με ρυγχος, οπως ειναι ο ωτιορυγχος της αμπέλου καί αλλα Curculionidae πού τρεφονται από τους καρπούς τις ριζες, το φυλλωμα καί τα κλαδια διαφορων φυτων.  

Για τον επίμαχο, μακροποδα, καυσοκοπο, καί ψαλίτι δεν ειναι επί του παροντος δυνατον να ονοματισωμεν συγχρονους εχθρους των φυτων.  

 

Διά τον «Αντιαιρετικόν Αγωνα Αγιος Νικολαος» του «Συλλόγου των Ορθοδοξων» καί του "Μητροπολιτικου Φιλοπτωχου Ταμειου", του «Ιερου Φιλανθρωπικου Συνδεσμου Κληρικων Ακαινοτομητου Εκκλησίας ΓΟΧ Ματθαιος ο Α». Ελάχιστος προς Κύριον ευχέτης. Ο Προεδρος του Μητροπολιτικου Φιλοπτωχου Ταμείου +Ο Μεσογαίας, Λαυρεωτικης καί Αχαρνων Κηρυκος.