ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, ΑΙΡΕΣΙΣ, ΣΧΙΣΜΑ

ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΚΑΡΧΗΔΟΝΟΣ (+258) «Όποιος χωρίζεται από την Εκκλησία συνδέεται με μοιχαλίδα… Αυτός που δεν έχει την Εκκλησία ως Μητέρα του, ούτε τον Θεό μπορεί να έχει ως Πατέρα του. Όσο μπόρεσε να σωθεί από τον κατακλυσμό όποιος ήταν έξω από την κιβωτό, άλλο τόσο μπορεί να σωθεί όποιος είναι έξω από την Εκκλησία… Αυτός που μετέχει σε συνάξεις σε ξένους τόπους και όχι στην Εκκλησία, διασπά την Εκκλησία του Χριστού… Αυτός που δεν τηρεί αυτήν την ενότητα… δεν κατέχει την ζωή και τη σωτηρία» (άγιος Κυπριανός, Περί της ενότητος,κεφ. 6)

«Νομίζουν, ότι είναι ο Χριστός μαζί τους, στις συνάξεις τους εκείνοι, οι οποίοι συναθροίζονται εκτός της Εκκλησίας του Χριστού; Και αν υποστούν και μαρτυρικό θάνατο αυτοί οι άνθρωποι για την ομολογία του ονόματος του Χριστού, όμως η κηλίδα αυτή (αίρεση, σχίσμα) ούτε με το αίμα δεν εξαλείφεται. Ασυγχώρητη και βαρειά είναι η ενοχή της διαίρεσης, και ούτε με το μαρτύριο δεν εξαγνίζεται. Δεν μπορεί να είναι μάρτυρας εκείνος, ο οποίος δεν βρίσκεται εντός της Εκκλησίας. Δεν θα μπει στη Βασιλεία, αυτός που εγκαταλείπει εκείνην, η οποία θα βασιλεύει εκεί» (άγιος Κυπριανός, Περί της ενότητος… κεφ 13-14) «Δεν μπορεί να είναι μάρτυρας εκείνος ο οποίος δεν ανήκει στην Εκκλησία (Κυπριανός, Περι της ενότητος…14) «Ούτε το βάπτισμα της δημόσιας ομολογίας (μαρτύριο) μπορεί να ωφελήσει κάποιον αιρετικό παρέχοντας σε αυτόν την σωτηρία, επειδή καμία σωτηρία δεν υπάρχει έξω από την Εκκλησία» (Κυπριανός επιστολή 73,21) «Η σωτηρία δεν είναι δυνατή σε κανέναν, παρά μόνο στην Εκκλησία» (Κυπριανός,PL 4,371)

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ (248-265 μ.Χ.) «Ο Διονύσιος [επίσκοπος Αλεξανδρείας] προς τον αδελφό Noβατιανό [τον αίτιο σχίσματος] χαίρε. Εάν ακούσια, όπως λες, οδηγήθηκες στο σχίσμα, θα το δείξεις αναχωρώντας από αυτό εκούσια. Πράγματι, έπρεπε μεν να πάθει κάνεις οτιδήποτε για να μην σχίσει την Εκκλησία του Θεού και το μαρτύριο για να μην γίνει σχίσμα, δεν θα ήταν λιγότερο ένδοξο από το μαρτύριο που θα συνέβαινε για να μην γίνει κάποιος ειδωλολάτρης, για μένα μάλιστα, θα ήταν και ανώτερο. Διότι εκεί μεν μαρτυρεί κάποιος για μία μόνο ψυχή, την δική του, ενώ εδώ για όλη την Εκκλησία. Και τώρα λοιπόν εάν πείσεις ή πιέσεις τους αδελφούς να έρθουν σε ομόνοια, το κατόρθωμα θα είναι μεγαλύτερο από το σφάλμα σου, και αυτό μεν δεν θα υπολογιστεί, ενώ εκείνο θα επαινεθεί. Εάν όμως αδυνατίσεις να πράξεις αυτό λόγω ανυπακοής τους, σώσε τουλάχιστον την ψυχή σου».( Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία ΕΠΕ 2,333)

«[Γράφει ο Διονύσιος Αλεξανδρείας] Όταν λοιπόν έφτασα στο νομό Αρσινόης όπου η αίρεση (του αιρετικού Νέπωτος επισκόπου Αρσινόης) αυτή έχει διαδοθεί πριν πολύ χρόνο, ώστε να συμβούν και σχίσματα και αποστασίες ολόκληρων Εκκλησιών, αφού συγκάλεσα τους πρεσβυτέρους και διδασκάλους των αδελφών στις κωμοπόλεις, πρότεινα να εξετάσουμε το θέμα δημόσια και αφού μου έφεραν το βιβλίο αυτό (του Νέπωτος) ως ακαταμάχητο όπλο και τείχος, κάθισα μαζί με αυτούς για τρεις συνεχόμενες ημέρες από το πρωί ως το βράδυ και προσπάθησα να διορθώσω τα γραμμένα.

Τότε θαύμασα την σταθερότητα, την φιλαλήθεια, την οξύνοια, την σύνεση των αδελφών, ώστε προτείναμε τις ερωτήσεις, τις απορίες και τις συμφωνίες με τάξη και μετριοπάθεια. Αποφασίσαμε με κάθε τρόπο και επιμονή να μην επανερχόμαστε σε όσα έγιναν μία φορά δεκτά, ακόμα και αν φαίνονταν ότι δεν είναι σωστά. Δεν φοβόμασταν τις αντιλογίες αλλά προσπαθούσαμε να συλλάβουμε τα θέματα και να τα κατοχυρώσουμε, ούτε διστάζαμε, αν το απαιτούσε ο λόγος, να μεταπειστούμε και να αναγνωρίσουμε τις προτάσεις των αντίθετων, αλλά παραδεχόμασταν ευσυνείδητα, ανυπόκριτα και με τις καρδιές απλωμένες προς τον Θεό όσα βασίζονταν στις αποδείξεις και διδασκαλίες των Αγίων γράφων.

Στο τέλος ο αρχηγός και εισηγητής αυτής της διδασκαλίας, που ονομαζόταν Κορακιών, εις επήκοον όλων των παρόντων αδελφών ομολόγησε και μας διαβεβαίωσε ότι δεν θα ακολουθεί πλέον το δόγμα αυτό ούτε θα μιλάει για αυτό ούτε θα το θυμάται ούτε θα το διδάσκει, διότι αρκετά ανασκευάστηκε από τα αντίθετα επιχειρήματα· από τους υπόλοιπους λοιπόν αδελφούς άλλοι μεν χαίρονταν για τη συνδιάσκεψη και την συγκατάβαση και συμφωνία προς όλους» (Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία ΕΠΕ 3, 65-67)

Η ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΑΙΡΕΣΗ & ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ

(ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ & ΑΛΛΟΙ)

📷

ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ (+ περί το 165)«Με κανέναν από αυτούς δεν κοινωνούμε εμείς, οι οποίοι θεωρούμε ότι αυτοί είναι άθεοι και ασεβείς… και αντί να σέβονται τον Ιησού ομολογούν αυτόν μόνο κατ’ όνομα. Και λένε τους εαυτούς τους Χριστιανούς…» (Ιουστίνος, Διάλογος 35,5-6,ΕΠΕ Απολογηταί τόμος 1, σελ.357) «Και τον Μαρκίωνα από τον Πόντο, τον προέβαλαν οι κακοί δαίμονες, ο οποίος διδάσκει και τώρα… Πολλοί, αφού πείστηκαν σε αυτόν… μας περιγελούν… αρπαγμένοι χωρίς λογική σαν αρνιά από λύκο γίνονται βορά άθεων δογμάτων και των δαιμόνων» (Ιουστίνου Απολογία Α, ΕΠΕ,σελ. 177)

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ (160-180)«Ακόμα ο ίδιος, ο Διονύσιος επίσκοπος Κορίνθου (160-180 μ.Χ.) γράφει για νόθευση των επιστολών του αυτά: «Πράγματι έγραψα επιστολές κατόπιν αξίωσης των αδελφών να γράψω. Αυτές όμως οι απόστολοι του διαβόλου τις έχουν γεμίσει με ζιζάνια, άλλα μεν αφαιρώντας, αλλά δε προσθέτοντας· αυτούς αναμένει του «ουαί» (αλίμονο). Δεν είναι λοιπόν θαυμαστό το ότι μερικοί έχουν επιχειρήσει να νοθεύσουν και τις γραφές του Κυρίου, αφού και της κατώτερης στάθμης έχουν επιβουλευτεί».( Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία ΕΠΕ 2,85)

ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ ΛΥΩΝ (+ 192 μ.Χ)«Θα κρίνει ο Θεός και όσους δημιουργούν τα σχίσματα, διότι δεν έχουν την αγάπη του Θεού, αλλά κοιτάζουν το δικό τους συμφέρον και όχι την ενότητα της Εκκλησίας. Για ασήμαντους και τυχαίους λόγους κόβουν και διαιρούν το μεγάλο και ένδοξο σώμα του Χριστού, και, όσο εξαρτάται από αυτούς, το φονεύουν. Επίσης θα κρίνει όσους μιλούν για ειρήνη και κάνουν πόλεμο, διϋλίζοντας πραγματικά το κουνούπι και καταπίνοντας την καμήλα. Δεν μπορούν να κατορθώσουν τίποτα τόσο σπουδαίο, όσο μεγάλη είναι η ζημιά του σχίσματος» (Ειρηναίος, Έλεγχος 4,33,7)

«Ένας επιδέξιος καλλιτέχνης ζωγράφισε μια ωραία εικόνα βασιλέως αποτελουμένη από πολλούς πολύτιμους λίθους. Κάποιος άλλος διαλύει αυτό το μωσαϊκό και συνθέτει με τους λίθους διαφορετικό σχέδιο, που αναπαριστά την εικόνα ενός σκύλου ή μιας αλώπεκος. Εν συνεχεία ισχυρίζεται ότι αυτό ήταν η αρχική εικών, του πρώτου καλλιτέχνη, με το πρόσχημα ότι οι ψηφίδες ήταν αυθεντικές. Το αρχικό όμως σχέδιο είχε καταστραφεί. Αυτό ακριβώς κάνουν οι αιρετικοί με την Αγία Γραφή. Αγνοούν και διασπούν τη «σειράν και τον σύνδεσμον» της Αγ. Γραφής, «λύοντες (=χαλώντας) τα μέλη της αληθείας». «Ρήματα, λέξεις, παραβολαί» είναι πράγματι γνήσια, αλλά η «υπόθεσις» είναι αυθαίρετη και ψευδής. (Ειρηναίος Κατά Αιρέσ. 1.8.1)»

«Αυτά τα διδάγματα, Φλωρίνε, για να μιλήσω με μετριοπάθεια, δεν προέρχονται από υγιή γνώμη· αυτά τα διδάγματα είναι ασύμφωνα με την Εκκλησία διότι ρίχνουν αυτούς που πείθονται σε αυτά στη μέγιστη ασέβεια, αυτά τα διδάγματα δεν τόλμησαν να τα διατυπώσουν ποτέ ούτε οι έξω από την εκκλησία αιρετικοί· αυτά τα διδάγματα δεν σου τα παρέδωσαν οι πριν από εμάς πρεσβύτεροι, που συναναστράφηκαν με τους Αποστόλους. Διότι σε είδα όταν ήμουν ακόμα παιδί στην Κάτω Ασία κοντά στον Πολύκαρπο να διαπρέπεις στη βασιλική αυλή και να επιχειρείς ναι ευδοκίμησης κοντά του. Πράγματι θυμάμαι περισσότερο τα τότε επεισόδια από αυτά που πρόσφατα συνέβησαν… ώστε να μπορώ να πω και τον τόπο στον οποίο καθόταν και μιλούσε ο μακάριος Πολύκαρπος, … και την συναναστροφή του μαζί με τον Ιωάννη (τον ευαγγελιστή) όπως την διηγούνταν και τη συναναστροφή με τους άλλους οι οποίοι είχαν δει τον Κύριο και πως θυμούνταν τα λόγια του (του Ιωάννη) και τι άκουγε από εκείνους για τον Κύριο και για τα θαύματά του και για τη διδασκαλία όπως τα διηγούνταν ο Πολύκαρπος, που τα παρέλαβε από τους αυτόπτες της ζωής του Λόγου, όλα σύμφωνα με τις γραφές.

Αυτά άκουγα και τότε με προσοχή… καταγράφοντας αυτά όχι σε χαρτί αλλά στην καρδιά μου… και μπορώ να μαρτυρήσω μπροστά στο Θεό, ότι αν είχε ακούσει κάτι τέτοιο (τις διδασκαλίες του Φλωρίνου) ο μακάριος και αποστολικός εκείνος πρεσβύτερος, αφού θα κραύγαζε, θα έφραζε τα αυτιά του και θα έλεγε κατά την συνήθειά του «ω καλέ Θεέ, σε ποιους καιρούς με διατήρησες, ώστε να υποφέρω αυτά τα πράγματα», θα έφευγε και από τον τόπο όπου καθισμένος ή όρθιος θα άκουγε τέτοιους λόγους» Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία (ΕΠΕ 2 191-193) ΤΕΡΤΥΛΛΙΑΝΟΣ (150-225/240)«Όσοι είναι αιρετικοί, δεν είναι δυνατόν να είναι Χριστιανοί» (Τερτυλλιανός PL 2,51) ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ ΡΩΜΗΣ (+ 235)«Επιχειρούν να αποκαλούν τους εαυτούς τους, αυτοί που δεν κοκκινίζουν από ντροπή, καθολική εκκλησία» (Ιππόλυτος Ρώμης, PG 15,3387A)

ΚΛΗΜΗΣ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΕΥΣ (+ 220/230)«Αυτός που κλώτσησε (απέρριψε) την εκκλησιαστική παράδοση και αποσκίρτησε στις δοξασίες των ανθρώπινων αιρέσεων, έχασε την δωρεά να είναι άνθρωπος του Θεού» (Κλήμης Αλεξανδρεύς Παιδαγωγός Ζ,16, ΕΠΕ 4,461) «Της προγενέστατης και αληθέστατης Εκκλησίας, νεόκοπες παραχαράξεις αποτελούν οι μεταγενέστερες αυτές αιρέσεις και οι νεώτερες από αυτές… μία είναι η αληθινή Εκκλησία, η πραγματικά αρχαία… Είναι λοιπόν συνδεδεμένη με την φύση του ενός η μία Εκκλησία την οποία βιάζονται να την κομματιάσουν σε πολλές αιρέσεις» (Κλήμης Αλεξανδρεύς Παιδαγωγός Ζ,17, ΕΠΕ 4,477-479)

«Εγκατέλειψε τους δρόμους του αμπελώνα του και πλανήθηκε στα δρομάκια του χωραφιού τους (Παροιμ. 9,12). Αυτές είναι οι αιρέσεις που εγκαταλείπουν την εξαρχής Εκκλησία. Όποιος δηλαδή παρασύρθηκε στην αίρεση «περνά μέσα από άνυδρη έρημο», εγκαταλείποντας τον πραγματικό Θεό,, έρημος από Θεό, ζητώντας ανύπαρκτο νερό» (Κλήμης Αλεξανδρεύς,Στρωματείς Α 19,ΕΠΕ 3,117) «(οι μάρτυρες των αιρετικών) βγάζουν τους εαυτούς τους από τη ζωή χωρίς να είναι μάρτυρες, έστω και αν τιμωρούνται δημόσια. Γιατί δεν διασώζουν τον χαρακτήρα του μαρτυρίου του πιστού, αφού δεν γνώρισαν τον αληθινό Θεό. Και αποδίδουν τον εαυτό τους σε θάνατο κενό, όπως και οι γυμνοί σοφιστές των Ινδών σε μάταιη φωτιά» (Κλήμης Αλεξανδρεύς,Στρωματείς Δ 4,ΕΠΕ 3,461)