ΠΕΡΙ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΕΩΣ, ΠΕΡΙ ΜΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕΤΑ ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ, ΠΟΙΟΙ ΚΑΜΝΟΥΝ ΣΧΙΣΜΑ

Σάββατο, 19 Δεκεμβρίου 2015

ΟΜΟΛΟΓΙΑ: Χριστιανοι ΞΥΠΝΕΙΣΤΕ.«Όσοι κοινωνούν μαζί με τους αιρετικούς, αυτοί αποσχίζονται της Εκκλησίας» (Μ. Αθανάσιος)

ΟΜΟΛΟΓΙΑ: Χριστιανοι ΞΥΠΝΕΙΣΤΕ.«Όσοι κοινωνούν μαζί με τους αιρετικούς, αυτοί αποσχίζονται της Εκκλησίας» (Μ. Αθανάσιος)

Τοῦ κ. Ἰωάννη Ρίζου

Προαναγγείλαμε ὅτι θὰ δημοσιεύσουμε ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ θαυμάσιο βιβλίο τοῦ κ. Ἰωάννου Ρίζου «Οἱ ληστὲς τῆς Θείας Δικαιοσύνης, Δοκίμιο στὴν Ἀποτείχιση». Τὸ πραγματοποιοῦμε σήμερα ἀναδημοσιεύοντας δύο ἀποσπάσματα ἀπὸ τὰ ὑποκεφάλαια τοῦ βιβλίου μὲ τίτλους:

Εἶναι ἡ Σύνοδος (δηλαδὴ οἱ Ἐπίσκοποι) ἀνώτερη ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή;  Καί:

Εἶναι σχίσμα ἡ Ἀποτείχιση; (σελίδες 124-134).

Εἶναι ἡ Σύνοδος (δηλαδὴ οἱ Ἐπίσκοποι) ἀνώτερη ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή;

Τὸ θέμα εἶναι ὁριστικὰ ξεκάθαρο γιά τοὺς Πατέρες, μὲ τὸν Μ. Ἀθανάσιο νὰ γράφει: «Ἡ Θεία Γραφὴ εἶναι πληρεστέρα ὅλων τῶν Συνόδων καὶ μετὰ ὑπάρχουν τὰ λόγια τῶν Πατέρων» (Ε.Π.Ε 10, Ἐπιστολὴ Πρὸς Ἀντιοχεῖς, κεφ. 6, παρ. 20).

Λοιπόν, πρῶτα  ἡ Ἁγία Γραφή,

μετά, τὰ λόγια τῶν Πατέρων

μετά, οἱ ἀποφάσεις τῶν Συνόδων

καὶ ἀκολουθοῦν προφανῶς  οἱ ἀτομικὲς ἀπόψεις

τῶν Ἐπισκόπων.

Ὅμως στὶς μέρες μας τὰ σχέδια τῶν δραστήριων Οἰκουμενιστῶν Ἐπισκόπων (καὶ πρόσφατα καί ἀντί-οἰκουμενιστῶν) ἐμποδίζονται ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἐπὶ αἰῶνες Ὀρθόδοξη ἱεράρχηση. Σήμερα λοιπὸν λένε ὅτι ὅταν λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζητε παρ’ ὃ εὐαγγελισάμεθα, ἀνάθεμα ἔστω», αὐτὸ τὸ ἀνάθεμα γιὰ νὰ ἰσχύσει πρέπει νὰ τὸ ἐπικυρώσει Σύνοδος! Νὰ τὸ ἐπικυρώσει γιὰ τὸν κάθε αἱρετικό, καὶ ὀνομαστικὰ μάλιστα, ἀλλιῶς δὲν ἰσχύει! Ἄρα  ἡ Σύνοδος εἶναι ἀνώτερη ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή! Ἀνώτερη ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ποὺ τὴν ἔγραψε! Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ὑποτακτικό, παρελκώμενο καὶ προσάρτημα τῆς Συνόδου! Ἡ Ἁγία Γραφὴ τίθεται ὑπὸ τὴν ἐξέταση καὶ ἔγκριση τῆς Συνόδου!

Στὸν Παπισμὸ  τὸ δικαίωμα νὰ ἑρμηνεύει μόνος του τὴν Ἁγία Γραφὴ τὸ ἔχει μόνο ὁ Πάπας. Τώρα στὴν Ὀρθοδοξία αὐτὸ τὸ δικαίωμα τὸ ἀπαιτεῖ κάθε ἕνας Ἐπίσκοπος. Καὶ ἂν τολμᾶνε νὰ κρατοῦν αὐτὴ τὴν θέση ἀπέναντι στὴν Ἁγία Γραφή, καταλαβαίνουμε πόσο λογαριάζουν τὸν βίο καὶ τὸ παράδειγμα τῶν Πατέρων ποὺ στηρίζεται στὴν Ἁγία Γραφή. Ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ὁ φίλος του Θεοῦ ἔλεγε: «Ἀρκοῦν αἱ Γραφαὶ πρὸς διδασκαλίαν μας» (Συναξαριστὴς Ἰανουαρίου, σ. 362 ἐκδ. Ματθαίου Λαγγῆ, 2001). Οἱ ποιμένες σήμερα μᾶς λένε «δὲν ἀρκοῦν οἱ Γραφές, ἄν κι ἐμεῖς δὲν ἐγκρίνουμε!».

Ὁ ἅγιος Μεθόδιος ἔζησε στὴν περίοδο τῆς Εἰκονομαχίας καὶ ὑπῆρξε ἀρχιδιάκονος τοῦ ἁγίου Νικηφόρου, Πατριάρχου Κων/πόλεως. Ὅμως, ὅταν καθαίρεσε τὸν Πατριάρχη Νικηφόρο μιά «Ὀρθόδοξη» γιὰ τὴν ἐποχή της  Σύνοδος (μὲ τὴν ὁποία κοινωνοῦσε τὸ μεγαλύτερο μέρος τῶν ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων, ἱερέων καὶ πιστῶν), ὁ ἅγιος δὲν παρέμεινε σὲ κοινωνία μὲ τὴν νόμιμη Σύνοδο, ἀλλὰ ἔφυγε στὴν Ῥώμη γιὰ νὰ ὑπερασπιστεῖ ἀπ’ ἐκεῖ τὴν ἀλήθεια. Ὅταν ἐπέστρεψε στὴν Κων/πολη, κατηγορήθηκε ὅτι ὑποκινοῦσε στάση καὶ σχίσμα, γι’ αὐτὸ συνελήφθη, τοῦ δόθηκαν 700 μαστιγώσεις καὶ στὴν συνέχεια τὸν φυλάκισαν σὲ ἕνα τάφο μαζὶ μὲ δύο κακοποιούς! Ἐκεῖ ἔμεινε 9 χρόνια ὑπομένοντας, ἐκτὸς τῶν ἄλλων, καὶ τὴν δυσωδία ἀπὸ τὸ πτῶμα τοῦ ἑνὸς κακοποιοῦ, ὁ ὁποῖος πέθανε μετὰ ἀπὸ ἕνα χρόνο! Έλευθερώθηκε ἀπὸ τὴν φυλακή, ἔχοντας χάσει ἀπὸ τὶς κακουχίες τὰ μαλλιά του καὶ συγκρατῶντας μὲ δυσκολία στὴ θέση τους τὰ σπασμένα ἀπὸ τοὺς Εἰκονομάχους σαγόνια του, μὲ ὑφασμάτινες λωρίδες!

Τὸ 843 ἡ Σύνοδος τὸν ἐξέλεξε Πατριάρχη καὶ μὲ τὴν βοήθεια τῆς Αὐτοκράτειρας Θεοδώρας προχώρησαν στὴν ἐπίσημη ἀποκατάσταση τῶν Ἁγίων Εἰκόνων... Ὁ ἅγιος Μεθόδιος δὲν ὑπάκουσε στὶς ἀποφάσεις τῆς τυπικά Ὀρθόδοξης Συνόδου (σ.σ. ποὺ καθαίρεσε τὸν Πατριάρχη Νικηφόρο) καὶ ἄρα (σύμφωνα μὲ τὶς θεωρίες τῶν σύγχρονων ἀντί-οἰκουμενιστῶν) διέπραξε σχίσμα καὶ ἦταν ἐκτὸς Ἐκκλησίας! Ἀλλὰ τὸ κριτήριο τῶν Ἁγίων δὲν εἶναι οἱ ἀποφάσεις Συνόδων, ἀλλὰ οἱ ἀποφάσεις ἐκείνων τῶν Συνόδων ποὺ εἶναι σύμφωνες μὲ τὴν Ἀλήθεια, δηλαδή τήν Ἁγία Γραφὴ καὶ τοὺς Ἁγίους Πατέρες.

Οἱ Σύνοδοι καὶ οἱ Ἱεροὶ Κανόνες εἶναι καὶ πρέπει νὰ εἶναι καρποὶ γνήσιοι τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ πρέπει νὰ συμφωνοῦν ἀπολύτως κατὰ τὸ περιεχόμενό τους μὲ αὐτήν.  Ἂν οἱ Σύνοδοι εἶναι ἀνώτεροι ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, τότε ὅλοι οἱ Ἅγιοί μας ποὺ ἔκαναν ἀνυπακοὴ σὲ δεκάδες συνόδους εἶναι πλανεμένοι καὶ βρίσκονται στὴν κόλαση! Εἴδαμε ὅμως ὅτι ἄλλες φορὲς οἱ Ἅγιοι ἀντέδρασαν μὲ βάση ἀποφάσεις Συνόδων καὶ ἄλλοτε χωρὶς αὐτές, ὅταν εἶχαν τὴν βέβαιη ὁδηγία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, μιὰ ποὺ τὸ ζητούμενο καὶ κύριος στόχος τους ἦταν ἡ προστασία τοῦ ποιμνίου ἀπὸ τούς «τυφλούς» καί «λύκους» ποιμένες. Καὶ ἂν ὅλα πρέπει νὰ ἐγκρίνονται ἀπὸ τὴν Σύνοδο –ἀκόμα καὶ ἡ Ἁγία Γραφή– τί μᾶς σώζει ἀπὸ τὶς Ληστρικὲς συνόδους; Γιά ἐμᾶς συνεχίζει νά ἰσχύει ἡ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Μαξίμου τὴν ὁποία χρησιμοποιεῖ ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης στὰ προλεγόμενα τῆς πρώτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου: «Τὰς γενομένας Συνόδους ἡ εὐσεβὴς πίστις κυροῖ, [ἐπικυρώνει] καὶ πάλιν, ἡ τῶν δογμάτων ὀρθότης κρίνει τὰς Συνόδους» (Πηδάλιον 1η ὑποσημείωσις εἰς τὰ προλεγόμενα τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου).

Εἶναι σχίσμα ἡ Ἀποτείχιση;

«Κρείσσων γάρ ἐμπαθοῦς ὁμονοίας, ἡ ὑπέρ εὐσεβείας διάστασης». Καλύτερα ἡ διχόνοια λόγω τῆς εὐσέβειας, ἀπὸ τὴν ὁμόνοια ποὺ στηρίζεται στὴν ἀσέβεια. (Γρηγορίου Θεολόγου Λόγος 6, 11, Εἰρηνικός 1).

  

Στὴν ἱστορικὴ ἀναδρομὴ ποὺ κάναμε, εἴδαμε ὅτι ἡ Ἀποτείχιση κατὰ τοὺς Πατέρες δὲν ἀποτελεῖ σχίσμα. Εἶναι ὅμως σχίσμα κατὰ τοὺς Ἐπισκόπους, γιατὶ ἡ Ἀποτείχιση εἶναι μομφὴ ἐναντίον τους καὶ δήλωση ἄρνησης τῆς ἐξουσίας τους. Τέτοιοι Ἐπίσκοποι λιγότερο τρέμουν τὴν Κρίση καὶ τὴν κόλαση ἀπὸ τὸ νὰ ἀμφισβητήσει ἐπισήμως τὸ ποίμνιο, τὸν θρόνο τους. Ἐκεῖνο ποὺ τοὺς ἀναστατώνει δὲν εἶναι ἡ θεολογικὴ κατοχύρωση τῶν ἐπιχειρημάτων τῶν ἀποτειχιζομένων, ἀλλὰ ὁ ἀριθμός τους. Ἂν εἶναι λίγοι τοὺς προσδίδουν τὴν ρετσινιὰ τοῦ σχισματικοῦ καὶ δὲν ἀσχολοῦνται ἄλλο. Ἂν εἶναι πολλοὶ τότε ὑπάρχει πρόβλημα. Μπορεῖ βέβαια καὶ νὰ συμβεῖ αὐτὸ ποὺ παρατηρεῖ ὁ Μ. Βασίλειος: «Πολλοὶ Ἐπίσκοποι συντάσσονται μὲ τοὺς ἐχθροὺς τοῦ Χριστοῦ, αὐτοὶ εἶναι χριστέμποροι, ἀλλὰ ὅταν ὁ λαὸς ἀγριέψει καὶ ὑπερασπίζεται τὴν Ὀρθοδοξία τότε συμμορφώνονται πάλι πρὸς τὴν ὀρθότητα» (Ἐπιστολὴ 202, παρ. 3).

Οἱ κακοδοξίες λοιπὸν καὶ οἱ αἱρέσεις μέσα στὴν Ἐκκλησία δὲν δημιουργοῦν –κατὰ τοὺς Ἐπισκόπους– πρόβλημα. Τὸ πρόβλημα, κι αὐτὸ  ποὺ δὲν ἀνέχονται, εἶναι ἡ διακοπὴ τοῦ μνημοσύνου τους. Κι ἔτσι προχωρᾶνε στὰ χειρότερα «πλανῶντες καὶ πλανώμενοι» (Β΄Τιμ. 3,12). Οἱ Ἅγιοι Πατέρες ὅμως ἄλλα διδάσκουν ὅπως ἤδη εἴδαμε στὴν συνοπτικὴ ἱστορικὴ ἀναδρομή. 

Ὁ Μ. Ἀθανάσιος θεωρεῖ ἐκπεσόντα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ἀλλὰ καὶ ἀπὸ αὐτὴ ἀκόμα τὴν ἰδιότητα τοῦ χριστιανοῦ, ὅποιον ξεφεύγει ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Παράδοση (Ε.Π.Ε 1,45). Δὲν προστατεύει μὲ εἰδικὲς ρυθμίσεις τοὺς Ἐπισκόπους. Δὲν μέμφεται ὡς τάχα σχισματικούς, οὔτε ἀπειλεῖ αὐτοὺς ποὺ ἐλέγχουν καὶ ἀπομακρύνονται ἀπὸ τοὺς κακοδόξους Ἐπισκόπους. «Ὅσοι κοινωνοῦν μαζὶ μὲ τοὺς αἱρετικούς, αὐτοὶ ὡς ἀληθῶς ἀποσχίζονται τῆς Ἐκκλησίας» (P.G. 99, 1065CD)  λέει ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, καὶ ὄχι αὐτοὶ ποὺ διακόπτουν τὴν κοινωνία μὲ αὐτούς. «Δὲν εἶναι παντοῦ ἡ ὁμόνοια καλὸ πράγμα, γιατὶ καὶ οἱ ληστές συμφωνοῦν μεταξύ τους», διασαφίζει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος (Ἰ. Χρυσοστόμου, Εἰς Ματθαῖον, ΙΕ΄, Ε.Π.Ε. 10,492). 

Ὁ ὅρος «σχίσμα» χρησιμοποιεῖται ἀπὸ τοὺς Ἐπισκόπους πρὸς ἐξαπάτηση καὶ ἐκφοβισμό, κι ὄχι γιατὶ πράγματι ταιριάζει στὴν Ἀποτείχιση ποὺ γίνεται λόγῳ τῆς κακόδοξής τους διδασκαλίας. Ἄλλωστε καὶ τυπικὰ τὸ σχίσμα ἔχει ἄλλο ὁρισμό. (Ὁ Μ. Βασίλειος στὴν Α΄ κανονική του ἐπιστολὴ πρὸς τὸν Ἀμφιλόχιο Ἰκονίου γράφει ὡς πρὸς τὸ θέμα αὐτό: «Αἱρέσεις μὲν τοὺς παντελῶς ἀπερρηγμένους καὶ κατ’ αὐτὴν τὴν πίστιν ἀπηλλοτριωμένους, σχίσματα δὲ τοὺς δι’ αἰτίας τινας ἐκκλησιαστικὰς καὶ ζητήματα ἰάσιμα πρὸς ἀλλήλους διενεχθέντας...». P.G. 32, 665)^.

Γράφει ὁ Μ. Βασίλειος πρὸς τοὺς ἐξορισθέντες Ἐπισκόπους: «Καὶ ἡ περισσότερη λύπη μας προῆλθεν ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι αὐτοὶ οἱ νεωτερισταὶ καὶ αἱρετικοὶ ἦσαν ἀπὸ τοὺς ἰδικούς μας. Ἐπειδὴ τὸ νὰ πάθῃ κανεὶς κάτι ἀπὸ φανερὸν ἐχθρόν, ὅσον καὶ ἂν εἶναι σκληρόν, εἶναι κάπως ὑποφερτόν. Ἀλλὰ τὸ νὰ πάθῃς βλάβην ἀπὸ ἄνθρωπον ἰδικόν σου καὶ ὁμόψυχον, αὐτὸ δύσκολα τὸ ὑπομένει κανεὶς καὶ δὲν ὑπάρχει δι' αὐτὸ καμμία παρηγορία. Διότι, ἐκεῖνον τὸν ὁποῖον ἐνομίζαμεν ὅτι θὰ τὸν ἔχωμεν συμπολεμιστὴν ὑπὲρ τῆς ἀληθείας, τὸν εὐρήκαμεν τώρα ἐμπόδιον διὰ τοὺς σωζομένους, καὶ τοὺς λόγους του ἀποπλάνησιν  ἀπὸ τὰ ὀρθὰ δόγματα. Καθ' ὅσον, ποῖον πρᾶγμα παράτολμον δὲν ἔπραξαν αὐτοὶ οἱ νεωτερισταί; Ἐξ αἰτίας των ἐχωρίσθη ἡ Ἐκκλησία, καὶ ἐσχίσθησαν ἀπὸ τοὺς ὀρθοδόξους καὶ ἐσχημάτισαν ἰδικήν  τους παρασυναγωγήν. Ἐμπαίζεται ἀπὸ αὐτοὺς τὸ μέγα μυστήριον τῆς εὐσεβείας, μὲ τὰς θολερὰς καὶ σκοτεινὰς καινοτομίας των...Δι' ὅλα αὐτὰ ἐκάλυψε τὰ πρόσωπά μας ἡ ἐντροπή, καὶ ἐπλήρωσε τὰς καρδίας μας βαρεῖα λύπη. Ἀλλὰ πρέπει νὰ γνωρίζετε ὅτι, χάριτι Θεοῦ, δὲν εἶσθε οἱ μόνοι, ἀλλὰ ἔχετε πολλοὺς μαζί σας, οἱ ὁποῖοι ὑπερασπίζονται τὴν Ὀρθοδοξίαν τῶν Ἁγίων Πατέρων ποὺ συνέταξαν εἰς τὴν Νίκαιαν τὸ εὐσεβὲς δόγμα τῆς πίστεως» (Ὀρθόδοξος Φιλόθεος Μαρτυρία, ἐκδ. Ὀρθόδοξη Κυψέλη).

Κατὰ τὴν Ἅγιο αὐτοὶ ποὺ σχίζουν τὴν Ἐκκλησία, εἶναι αὐτοὶ ποὺ εἰσάγουν κακοδοξίες καὶ αἱρέσεις. Καὶ ἐνῶ αὐτὸ εἶναι φανερὸ ἀπὸ τὰ παραπάνω, ἀκόμα καὶ γιὰ κάποιους πιὸ παραδοσιακοὺς Ἐπισκόπους ἡ παύση τοῦ μνημοσύνου ἑνὸς αἱρετικοῦ πατριάρχη ἢ ἐπισκόπου εἶναι ἡ ὑπὲρ πάντων ἁμαρτία γιατί τάχα «αὐτὸς ποὺ τὸ κάνει ἀποκόπτεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ κάνει τὸν ἑαυτό του ὑπέρ-Ἐκκλησία, καὶ κάνει σχίσμα ποὺ δὲν ξεπλένεται οὔτε μὲ τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρίου» Ἐγκύκλιος ἐπιστολὴ Σεβ. Μητρ. Γόρτυνος κ. Ἱερεμία, 15 Ἰουνίου 2014. Ὀρθ. Τύπος. φ. 2028).

Καὶ  φέρνουν μὲ προχειρότητα (ἢ δόλο) ὡς παράδειγμα ἕνα κείμενο τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου ποὺ ἀναφέρει: «Πανταχοῦ τῇ Ἐκκλησίᾳ μετ᾿ ἀκριβείας ἑπώμεθα, τὴν ἀγάπην καὶ τὴν εἰρήνην προτιμῶντες ἁπάντων. Εἰ γὰρ καὶ ἐσφάλλετο ἡ Ἐκκλησία, οὐ τοσοῦτον κατόρθωμα ἀπὸ τῆς τῶν χρόνων ἀκριβείας ἦν, ὅσον ἔγκλημα ἀπὸ τῆς διαιρέσεως καὶ τοῦ σχίσματος...Τὸ μὲν γὰρ τῷδε ἢ τῷδε χρόνῳ νηστεῦσαι οὐκ ἔγκλημα, τὸ δὲ σχίσαι Ἐκκλησίαν καὶ φιλονεικῶς διατεθῆναι καὶ διχοστασίας ἐμποιεῖν, καὶ τῆς Συνόδου διηνεκῶς ἑαυτὸν ἀποστερεῖν ἀσύγγνωστον καὶ κατηγορίας ἄξιον καὶ πολλὴν ἔχει τὴν τιμωρίαν» (Εἰς Ἅπαντα Ἁγίων Πατέρων, Ἱεροῦ Χρυσοστόμου ἔργα, τόμ. 4, 615 A.DE.).

Ἐδῶ ὅμως ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος μιλάει γιὰ διαφωνίες ποὺ ἀφοροῦν τὸ πόσες ἡμέρες θὰ νηστεύουμε καὶ ὄχι ἂν θὰ εἴμαστε φίλοι μὲ αἱρετικούς!

«Πρέπει», –ἀναφέρει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος– ὅλα τὰ μέλη τῶν κατὰ τόπους ἐκκλησίων, ἀπὸ τὶς Ἰνδίες μέχρι καὶ τὴν Ῥώμη νὰ αἰσθάνονται «ἕν σῶμα καὶ πνεῦμα» (Ἰ. Χρυσόστομος, P.G. 59, 361-2), καὶ ὅτι ἔχουν τὴν ἴδια Πίστη καὶ νὰ μὴν ἐνδίδουν στὶς κακοδοξίες καὶ τὶς αἱρέσεις ποὺ διασποῦν τὴν ἀληθινὴ ταυτότητα τῆς μίας καὶ μοναδικῆς ἀληθινῆς Ἐκκλησίας. Οἱ κακόδοξοι διασποῦν τὴν Ἐκκλησία καὶ ὄχι οἱ ἀντιδρῶντες στὶς κακοδοξίες. Ἡ  ἑνότητα τῆς πίστης καὶ τοῦ δόγματος, διαρκῶς κινδυνεύει νὰ διασπαστεῖ ἀπὸ τὶς κακοδοξίες (Ἰ. Χρυσοστόμου, Ὁμιλία εἰς Α΄ Κορ. Α΄, P.G. 61,13). Αὐτὴ ἡ Δεσποτοκρατικὴ θεώρηση (ποὺ φυσικὰ ἀποτελεῖ μία μὴ Ὀρθόδοξη θεωρία) προκαλεῖ σοβαρὸ πρόβλημα ἀφοῦ ὁ σχίζων εἶναι ὁ ἐξ ὁρισμοῦ  ἔνοχος.

Παράδειγμα: Ἕνας Ἐπίσκοπος δὲν πιστεύει στὸ Τριαδικὸ δόγμα καὶ τὸ κάνει γνωστὸ μὲ δηλώσεις του στὸν τύπο. Φυσικὰ ἡ δήλωσή του ἀνατρέπει καί παραβιάζει ὅλη τὴν Ὀρθόδοξη πίστη. Αὐτὴ ἡ «παρέκκλιση» ὅμως γιά τοὺς σημερινοὺς Ἐπισκόπους δὲν ἀποτελεῖ πρόβλημα! Τὸ πρόβλημα κατ΄ αὐτοὺς προκύπτει ἂν κάποιοι, ἀκούγοντας αὐτὲς τὶς βλασφημίες, πάψουν νὰ ἔχουν κοινωνία μὲ τὸν Ἐπίσκοπο ποὺ τίς κηρύττει καὶ ἀποτειχιστοῦν. Οἱ πιστοὶ αὐτοὶ καταδικάζονται ὡς σχισματικοί, ἐνῶ στὴν πραγματικότητα ὁ σχίζων τὴν Ἐκκλησία εἶναι ὁ κακόδοξος Ἐπίσκοπος. Ὁ σχισματικὸς ἔτσι, δὲν εἶναι ὁ παρεκκλίνων ἀλλὰ ὁ ἀντιδρῶν στὴν παρέκκλιση! Ἔνοχος δὲν εἶναι ὁ κλέφτης ἀλλὰ ὁ διακόπτων τὶς σχέσεις μὲ τὸν κλέφτη!

Ἐμεῖς ὅμως πρέπει νὰ μείνουμε σὲ αὐτὰ ποὺ ὁρίζει ἡ Ζ' Οἰκουμενικὴ Σύνοδος:

«Εἴ τις πᾶσαν παράδοσιν ἐκκλησιαστικὴ ἔγγραφον ἢ ἄγραφον ἀθετεῖ· ἀνάθεμα».

Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ἀναφέρει ὅτι κριτήριο καὶ καθῆκον ἑνότητος στὴν Ἐκκλησία δὲν εἶναι ἡ κοινωνία μόνο ἀλλὰ πρωτίστως ἡ κοινὴ πίστη. «Ὅταν πάντες ὁμοίως πιστεύομεν τότε ἑνότης ἐστίν [ὑπάρχει]» (Ε.Π.Ε 20, σελ. 696-698).

Πρῶτα προσβάλεται ἡ κοινὴ πίστη καὶ μετὰ ἡ κοινωνία. Τὴν παρέκκλιση ὅμως στὴν κοινὴ πίστη, ὅταν τὴν προκαλοῦν οἱ ἴδιοι οἱ Ἐπίσκοποι, τὴν ἀποενοχοποιοῦν καὶ ἐνοχοποιοῦν τοὺς συμμετέχοντες στὸ ἑπόμενο νόμιμο στάδιο δηλ. αὐτὸ τῆς ἀντίδρασης καὶ διακοπῆς τῆς κοινωνίας. Ὁ Μ. Φώτιος σὲ μία ἐπιστολή του μᾶς πληροφορεῖ γιὰ μία Ἀποτείχιση ποὺ ἔλαβε χώρα στὴν Καισάρεια. Τὸ ἀξιοσημείωτο εἶναι ὅτι θεωρεῖ ἀποστάτη τὸν ἀρχιεπίσκοπο τῆς Καισαρείας Παῦλο, καὶ ὄχι τοὺς ἀποτειχισμένους. Διότι ἔγινε προδότης τῶν δογμάτων τῆς Πίστεως καὶ οἱ πιστοὶ ἀποτειχίστηκαν ἀπὸ αὐτόν, τὸν ἀποστρέ-φονταν τελείως καὶ οὔτε «χαίρετε» δὲν τοῦ ἔλεγαν»:

 «Κακός ἐγένου φίλοις καὶ θείου προδότης δόγματος, καὶ τῆς σῆς ὁμολογίας πολέμιος, εἶτα διερωτᾷς, τὶ δήποτέ σε οἱ εὐσεβεῖς ὡς ἐναγῆ ἀποστρέφονται, μηδὲ τῆς κοινῆς ἀξιοῦντες προσῥήσεως; (ὤ, τί σε δικαίως προσείπω;) φοβερὸν ἡγοῦνται καὶ τὸ διά τοῦ “χαίρειν” κοινωνῆσαι τοῖς ἔργοις σου τοῖς πονηροῖς» (Ἐπιστ. ΚΣΤ΄ Παύλῳ γεγονότι ἀρχιεπισκόπῳ Καισαρείας καί ἀποστήσαντι, ΕΠΕ 13, 290,25).

«Ἐὰν ὅλοι οἱ χριστιανοὶ ἀκολουθοῦσαν κατὰ γράμμα τοὺς ἐπισκόπους, σὲ ὅλα, οὔτε Ἐκκλησία, οὔτε καὶ ὀρθόδοξος χριστιανὸς θὰ ὑπῆρχε!» ἔλεγε ὁ Ὅσιος Φιλόθεος Ζερβᾶκος. Καὶ προσέθετε:

«Ἐὰν οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἀκολουθοῦσαν τοὺς πατριάρχες καὶ ἐπισκόπους· Ἀπολιναρίους, Μακεδονίους, Εὐτυχεῖς, Διοσκόρους, Σαββελίους, Σεβήρους, Εὐσεβίους καὶ πολλοὺς ἄλλους καὶ δεχόνταν τὰ φρονήματά τους, ποῦ τότε Ὀρθοδοξία; Ποῦ χριστιανὸς εὐσεβὴς καὶ ὀρθόδοξος;.  Καὶ τὶ λέγω ἀνθρώπους πατριάρχες καὶ μητροπολίτες καὶ δὲν λέγω Συνόδους ἀπὸ 100, 200 καὶ 348 μητροπολίτες καὶ ἐπισκόπους ἀποτελούμενες;!!»  (Ἀρχ. Φιλόθεου Ζερβάκου, Λόγοι πόνου καὶ ἀγάπης. Ἐκδ. "Ὀρθόδοξος Κυψέλη").