ΠΕΡΙ ΕΙΡΗΝΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ

ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΙΡΕΣΗ
 

    Θεωρείται κοινός τόπος και δεδομένο άνευ ουδεμίας αντιρρήσεως, ότι η ειρήνη, η ομόνοια, η ενότητα, είναι αγαθά τα οποία όλοι τα επιζητούν και τα θέλουν και ότι η πραγματοποίηση και η ύπαρξη αυτών των αγαθών ουδέν πρόβλημα δημιουργεί. Κι όμως ο Χριστός στο ευαγγέλιο του εφιστά την προσοχή ότι υπάρχει κακή ειρήνη και κακή ομόνοια. Και υπάρχει ένωση που με κάθε τρόπο πρέπει ν’ αποφευχθεί. «Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γην. ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν. Ήλθον γαρ διχάσαι άνθρωπον κατά του πατρός αυτού και θυγατέρα κατά της μητρός αυτής και νύμφην κατά της πενθεράς αυτής»(Ματθ.10,35-36). Περίεργα τα λόγια του Χριστού εκ πρώτης όψεως και μας προβληματίζουν. Πως ο Χριστός παράγγειλε στους μαθητές του ν’ αποδίδουν χαιρετισμό ειρήνης σε όποια οικία κι αν πηγαίνουν(Ματθ.10,12); Πως οι άγγελοι έλεγαν' «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη (Λουκ.2,14); Πως δε και οι προφήτες ευαγγελιζόταν την ειρήνη;

    Θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι εννοεί ο Χριστός στα προαναφερθέντα χωρία, ένα άλλο χωρίο όπου ο Χριστός λέγει' «Ειρήνη αφίημι υμίν. ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν. ου καθώς ο κόσμος δίδωσι εγώ δίδωμι υμίν»(Ιω.14,27). Στο χωρίο αυτό ο Χριστός ξεκαθαρίζει, ότι η ειρήνη του διαφοροποιείται από την ειρήνη του κόσμου. Την ειρήνη του κόσμου την επιβάλλουν στρατοί, οικονομικά συμφέροντα, αμαρτωλά κατεστημένα, ανθρωποκεντρικά ρεύματα και φιλοσοφίες. Η ειρήνη του Χριστού, είναι ειρήνη με τον Θεό, ειρήνη με την συνείδησή μου, ειρήνη με τον κόσμο της Εκκλησίας. Προϋποθέτει την ορθή πίστη, την ορθή πράξη και ζωή, την μετοχή στα μυστήρια. Για να μιλήσουμε με διαφορετικές λέξεις, η ειρήνη του Χριστού απαιτεί οπωσδήποτε α) δογματική ενότητα. να έχουμε δηλαδή την ίδια πίστη, την ίδια ομολογία, το ίδιο δόγμα. β) ηθική ενότητα. να υπάρχει αγάπη μεταξύ μας και γ) μυστηριακή ενότητα. θα πρέπει στα κύτταρά μας να τρέχει το αίμα του Χριστού. Καμμία ένωση δεν είναι τόσο τέλεια όσο η ένωση των μελών του ανθρώπινου σώματος. Τροφοδοτούνται από την ίδια καρδιά και από το ίδιο αίμα. Όταν δεν υπάρχουν οι ως άνω προϋποθέσεις και προσπαθούμε να επιτύχουμε μία ειρήνη και μία ομόνοια εξωτερική, τυπική, τότε έχουμε το όνομα και χάνουμε το πράγμα. Η έχουμε μία ειρήνη νεκροταφείου, όπου όλοι είμαστε νεκροί. χωρίς θέληση, συναίσθημα, σκέψη και ελεύθερη αποδοχή. Νεκροί ηθικά, ψυχικά, οντολογικά.

    Γι’ αυτό λέγει ο Χριστός δεν ήρθα να φέρω ειρήνη αλλά ήρθα να φέρω φωτιά και διαίρεση. Διαίρεση που θα φθάσει σ’ αυτό το κύτταρο της κοινωνίας, την οικογένεια. Διότι υπάρχει κακή ομόνοια, υπάρχει και καλή διαφωνία. Υπάρχει κακή ένωση και καλή διαίρεση. Οι ληστές, οι τρομοκράτες, οι διάφοροι άνθρωποι του υποκόσμου, οι ανήθικοι έχουν ομόνοια μεταξύ τους. Την έχουν όμως για να πετύχουν κακούς σκοπούς. Αυτοί που έκτιζαν τον πύργο της Βαβέλ, προσπαθώντας να φθάσουν στον ουρανό μόνοι τους χωρίς τη βοήθεια του Θεού, είχαν ομόνοια την οποία διέσπασε ο Θεός με τη διαίρεση των γλωσσών, γιατί ακριβώς θέλησε να διαλύσει τον ανθρωποκεντρισμό τους.

    Σ’ άλλο σημείο του ευαγγελίου ο Χριστός λέγει' «ει δε ο οφθαλμός σου ο δεξιός σκανδαλίζει σε, έξελε αυτόν και βάλε από σου. συμφέρει γαρ σοι ίνα απόληται εν των μελών σου και μη όλον το σώμα σου βληθή εις γέενναν και ει η δεξιά σου χειρ σκανδαλίζει σε, έκκοψον αυτήν και βάλε από σου. συμφέρει γαρ σοι ίνα απόληται εν των μελών σου και μην όλον το σώμα σου βληθή εις γέενναν»(Ματθ.5,29-31). Ο ιερός Χρυσόστομος αναφερόμενος στο χωρίο αυτό λέγει' «Εάν είναι ανάγκη να αποχωριζόμαστε ένα μέλος μας, που μας προξενεί κακά, και να καθιστούμε το σώμα μας ανάπηρο προς τούτο, και μάλιστα βαριά ανάπηρο μερικές φορές, πολύ περισσότερο είναι ανάγκη να αποχωριζόμαστε από τους φίλους που είναι κακώς ενωμένοι με εμάς. Βέβαια εάν μπορούσαμε και εκείνους να διορθώσουμε και οι ίδιοι να μην πάθουμε κάτι κακό ας το επιχειρήσουμε. Εάν όμως και κείνοι παραμένουν αδιόρθωτοι, και εμάς μας βλάπτουν, πρέπει να τους αποκόπτουμε και να τους απορρίπτουμε. Υπάρχει έτσι πιθανότητα να ωφεληθούν κι αυτοί με την αποπομπή τους. Γι’ αυτό ο Απ. Παύλος στην Α Κόρ.5,3-13 συνιστά στους Κορινθίους να εξαρθεί από την κοινότητα τους ο αιμομίκτης . ‘Εξαρείτε τον πονηρόν εξ υμών αυτών’. Διότι είναι κακό, μεγάλο κακό, η συναναστροφή με ανήθικους ανθρώπους. Δεν προσβάλλει με τόση ταχύτητα ο λοιμός και ούτε η ψώρα καταστρέφει τους μολυσμένους από τη νόσο, όσο μας καταστρέφει η κακία των ανθρώπων».

    Και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος μιλώντας σχετικά με το θέμα μας, παραδέχεται ότι «η κακία μεταδίδεται εύκολα, βρίσκεται παντού, και χωρίς να μας οδηγήσει κανείς την συναντάμε. Ενώ η αγιότητα μεταδίδεται δύσκολα, είναι κουραστική, έστω κι αν υπάρχει κάτι μεγάλο το οποίο να μας σύρει και να μας καλεί προς αυτήν. Η αγιότητα είναι τόσο δύσληπτη από τον άνθρωπο όσο δύσληπτη είναι η φωτιά από το νερό. Το κακό είναι τόσο εύληπτο και ευμετάδοτο, όπως η σπίθα στην καλαμιά. Λίγη άψινθος κάνει πικρό πολύ μέλι. Το μέλι όμως ακόμη και σε διπλάσια ποσότητα δεν μπορεί να δώσει γλυκύτητα στην άψινθο. Μια μικρή πέτρα να ξεφύγει από την όχθη του ποταμού θα μπορούσε να παρασύρει όλο το ποτάμι στην κατηφόρα. Να σταματήσει όμως το ποτάμι η να αναχαιτισθεί, μόλις μετά βίας μπορεί να το πετύχει και το ανθεκτικότερο ανάχωμα. Ένα σάπιο φρούτο σαπίζει ολόκληρο καλάθι καλά φρούτα. Ένα καλό φρούτο όμως δεν μπορεί να κάνει καλά ένα καλάθι φρούτα».

    Συνεπώς' «Κανείς ας μην έχει φίλο κακό. διότι εάν όταν έχουμε κακά παιδιά τα αποκηρύσσουμε και δεν δίδουμε σημασία ούτε στη συγγένεια, ούτε στους νόμους της, ούτε στην αναγκαιότητά της, πολύ περισσότερο πρέπει ν’ αποφεύγουμε τους φίλους και τους γνωστούς, όταν είναι κακοί. Διότι και αν ακόμα, πράγμα δύσκολο βέβαια, δεν υποστούμε βλάβη στην αρετή του χαρακτήρα μας, θα υποστούμε βλάβη στη φήμη μας» (Ι. Χρυσόστομος).

 

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ