ΔΙΔΑΧΕΣ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

ΔΙΔΑΧΕΣ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΠΕΡΙ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ Ἰσιδώρου Πηλουσιώτου. Ἐρώτησες γιατὶ ὁ Ἰωάννης εἶναι ἀνώτερος ἀπὸ ὅλους ἐκείνους ποὺ γεννήθηκαν ἀπὸ γυναῖκες, καὶ ἂν ὁ Ἰωάννης εἶναι προφήτης, τί περισσότερο ὑπῆρχε σ’ αὐτὸν ἀπὸ τοὺς προφῆτες; Γιατὶ αὐτὸ λέγει ὁ Κύριος. Ἄκουσε λοιπὸν πολλὰ μὲ λίγα λόγια. Ὁ Ἰωάννης εἶναι ἀνώτερος ἀπὸ ὅλους ἐκείνους ποὺ γεννήθηκαν ἀπὸ γυναῖκες, ἐπειδὴ προφήτευσε ἀκόμα καὶ μέσα ἀπὸ τὴν κοιλιὰ τῆς μητέρας του, καὶ ἐνῶ ἦταν κρυμμένος μέσα στὸ σκοτάδι, δὲν ἀγνόησε τὸ φῶς, ὅταν αὐτὸ ἦλθε. Τὸ περισσότερο ποὺ ἔχει ἀπὸ τοὺς προφῆτες εἶναι, ὅτι εἶδε ὡς ἄνθρωπο τὸν προφητευόμενο, ἐκεῖνον ποὺ ὅλοι οἱ προφῆτες καὶ πατριάρχες φαντάστηκαν μὲ ὄνειρα ἢ ὀπτασίες, ἀλλὰ δὲν μπόρεσαν νὰ τὸν δοῦν μὲ τὰ ἴδια τους τὰ μάτια. Ἔργα Ἰσιδώρου Πηλουσιώτου. ΕΠΕ Α-57-59 Ἰσιδώρου Πηλουσιώτου. Οἱ ἀκρίδες ποὺ ἔτρωγε ὁ Ἰωάννης δὲν εἶναι ἔντομα ποὺ μοιάζουν μὲ σκαθάρια, ὅπως νομίζουν μερικοὶ ποὺ δὲν γνωρίζουν (μακριὰ μιὰ τέτοια σκέψη), ἀλλὰ κορυφὲς βοτάνων καὶ φυτῶν. Οὔτε πάλι τὸ ἄγριο μέλι ἦταν κάποιο χόρτο, ἀλλὰ βουνίσιο μέλι ποὺ γίνεται ἀπὸ ἄγριες μέλισσες καὶ εἶναι πάρα πολὺ πικρό, ἐχθρὸς κάθε αἴσθησης γεύσης. Μὲ αὐτὰ ὁ Ἰωάννης ἔδειχνε τὴν ὑπερβολικὴ κακουχία, ποὺ δὲν περιοριζόταν μόνο στὴν ἀκτημοσύνη, ἀλλὰ πίκραινε μὲ τὴ σκληρότητα ὅλες τὶς ὀρέξεις τοῦ σώματος. Ἔργα Ἰσιδώρου Πηλουσιώτου. ΕΠΕ Α-153 ΠΕΡΙ ΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΙΟΥ Ἀγ.Γρηγορίου Θεολόγου. «Ἀνδρεία ἐστὶ πρὸς τὰ δεινὰ στεῥῥότης». Ἀνδρεία εἶναι ἡ σταθερότητα στὰ δεινά. (ΕΠΕ 9,434) Αγ.Νεκτάριος Ανδρεία εστί το δυσέκπληκτον υπό φόβου τού περί τόν θάνατον καί το ευθαρσές εν τοίς δεινοίς, καί το εύτολμον πρός τούς κινδύνους και το μάλλον αρνείσθαι τεθνάναι καλώς ή αισχρώς σωθήναι. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-204 Αγ.Νεκτάριος Ανδρειότερος είναι μοι δοκεί ο τών επιθυμιών ή ο τών πολεμίων κρατών και γάρ χαλεπώτερόν εστιν εαυτόν νικήσαι. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-204 Αγ.Νεκτάριος Ἀνδρείος οὐ μόνον ὁ κρατῶν τῶν πολεμίων, ἀλλά καὶ ὁ τῶν ἡδονῶν κρατῶν· πολλοί πολλάκις πολεμίων κρατούντες δουλεύουσι ταὶς ηδονάς. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-204 Αγ.Νεκτάριος Ανδρεία, έξις ψυχής ακίνητος υπό φόβου, θάρσος πολεμικόν· επιστήμη τών κατά πόλεμον πραγμάτων· εγκράτεια ψυχής πρός τα φοβερά και δεινά· τόλμη υπηρετική φρονήσεως. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-205 Αγ.Νεκτάριος Ανδρεία, ευθαρσία επί θανάτου προσδοκία . έξις διαφυλακτική λογισμών ορθών εν κινδύνοις· ρώμη πρός κίνδυνον αντίρροπος . ρώμη καρτερικήν πρός αρετήν. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-205 Αγ.Νεκτάριος Ανδρεία, ηρεμία ψυχής περί τα δεινά και θαρραλέα κατά τόν ορθόν λόγον φαινόμενα· σωτηρία δογμάτων αδήλων περί τα δεινά . εμπειρία πολέμου . έξις εμμενετική νόμου. ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ-205 Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Ανδρείοι δέν είμαστε, όταν έχουμε σώμα δυνατό. Γιατί τήν αρετή αυτή τής ανδρείας τήν έχει μόνον εκείνος πού, καί όταν ακόμη είναι κατάκοιτος, διατηρεί τήν ψυχική του δύναμη. Καθόσον χωρίς αυτή, κι' άν ακόμη σηκώνει κανείς μέ τήν σωματική του δύναμη ολόκληρο βουνό, θα μπορούσα νά πώ ότι δέν είναι δυνατότερος από ένα μικρό κοριτσάκι καί μιά ταλαίπωρη γριούλα. Γιατί ο ψυχικά δυνατός παλεύει μέ τίς δοκιμασίες τού βίου πού δέν έχουν υλική υπόσταση, ενώ ο δυνατός στό σώμα δέν τολμάει ούτε να τίς αντικρύσει. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Α-480 ΠΕΡΙ ΦΡΟΝΙΜΩΝ Ἀγ.Νεκτάριος. Φρόνιμος ὁ διὰ βίου ἐργαζόμενος τὴν ἀρετὴν. Τὸ Γνώθι σ’αὐτὸν 184 Ἀγ.Νεκτάριος. Ὁ φρόνιμος εἶναι ἀνὴρ συνετὸς καὶ πάντα ποιεῖ ματὰ βουλῆς καὶ γνώσεως· ἀγαπᾶ τὸ ἀγαθὸν καὶ ἀποστρέφεται τὸ κακὸν, ἀγαπᾷ τὸν Θεὸν καὶ ἀνακαλύπτει αὐτὸν ἐν τοῖς δημιουργήμασιν αὐτοῦ Οἱ λόγοι αὐτοῦ συνέσεως ἔμπλεοι, αἱ δὲ πράξεις αὐτοῦ εὐάρεστοι τῷ Θεῷ· αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ εὐθεῖαι, κατευθύνων δὲ πορεύεται ἐν τοῖς τρίβοις αὐτοῦ. Τὸ Γνώθι σ’αὐτὸν 184 Ἀγ.Νεκτάριος. Ὁ φρόνιμος πρὶν ἢ ἐγχειρήσῃ πράγματί τινι, πρότερον τὸ τέλος σκοπεῖ, εἶθ’ οὕτως αὐτῷ ἐγχειρεῖ. Ὁ φρόνιμος κρατεῖ πανταχοῦ· ὁ φρόνιμος δὲν φυσιοῦται, δὲν ἐπαίρεται, δὲν ὑπερηφανεύεται, ἀλλὰ μετὰ ταπεινοφροσύνης πολιτεύεται καὶ μέμνηται ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι πάροικος καὶ παρεπίδημος ἐν γῇ τελεῖ, καὶ ὅτι τὸ πολίτευμα αὐτοῦ ἐν οὐρανῷ ὑπάρχει. Γν.αὐτ-184 Αγ.Μάρκος Ερημ. Μερικοί φρόνιμους ονομάζουν εκείνους που είναι ικανοί να διακρίνουν τά αισθητά πράγματα. Όμως φρόνιμοι είναι εκείνοι που είναι κυρίαρχοι των δικών τους θελήσεων. Φ-Αγ.Μάρκου Ερημήτου τ13,41 Ἀγ.Βαρσανούφιου. Ἐρώτησις : Τί σημαίνει «νὰ γίνετε φρόνιμοι ὅπως τὰ φίδια καὶ ἀκέραιοι ὅπως τὰ περιστέρια»; Ἀπόκρισις : Ἐκεῖνος ποὺ ἀνέμιξε τὸ φρόνιμο τοῦ φιδιοῦ γιὰ τὸ κακὸ μὲ τὸ ἀκέραιο τῆς περιστερᾶς γιὰ τὸ καλό, οὔτε τὸ φρόνιμο θὰ ἀφήσει νὰ γίνει κακοῦργο, οὔτε τὸ ἁπλὸ ἀνόητο. Φ-Ἀγ.Βαρσανούφιου & Ἰωάννου ΕΠΕ 10Γ-181-183 ΠΕΡΙ ΠΡΟΦΗΤΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΦΗΤΩΝ Αγ.Ιωάν.Χρυσ. Γιατί άλλο πράγμα είναι ο στοχασμός και άλλο η προφητεία· δηλαδή ο μέν προφήτης μιλάει εμπνεόμενος από το θείο Πνεύμα, χωρίς να λέγει τίποτα δικό του, ενώ ο στοχαστής, παίρνοντας τις αφορμές από τά όσα ήδη έχουν γίνει και διεγείροντας τη δική του σύνεση, προβλέπει πολλά από τά μέλλοντα, όπως είναι φυσικό να προβλέψει άνθρωπος που είναι συνετός. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Γ-80 Ἀγ.Ἰ.Δαμασκηνοῦ. Καὶ τὰ μέλλοντα βέβαια οὔτε οἱ ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ, οὔτε οἱ δαίμονες γνωρίζουν, ἐν τούτοις τὰ προλέγουν· οἱ μὲν ἄγγελοι, ἐπειδὴ τὰ ἀποκαλύπτει εἰς αὐτοὺς ὁ Θεὸς καὶ προστάζει νὰ τὰ προλέγουν· δι’ αὐτὸ ὅσα λέγουν, πραγματο-ποιοῦνται. Προλέγουν ὅμως καὶ οἱ δαίμονες, ἄλλοτε ἐπειδὴ βλέπουν αὐτὰ ποὺ συμβαίνουν εἰς μακρινὴν ἀπόστασιν καὶ ἄλλοτε ἐπειδὴ προσπαθοῦν νὰ τὰ συμπεράνουν· δι’ αὐτὸ καὶ ψεύδονται τὰς περισσοτέρας φοράς. Ἔργα Ἀγ.Ἰ.Δαμασκηνοῦ. ΕΠΕ 1,153 ΠΕΡΙ ΑΓΝΕΙΑΣ Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἁγνεία σημαίνει ἀπόκτησις τῆς ἀσωμάτου φύσεως. Ἁγνεία σημαίνει ζηλευτὸς οἶκος τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐπίγειος οὐρανὸς τῆς καρδιᾶς. Ἁγνεία σημαίνει ὑπερφυσικὴ ἀπάρνησις τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, μία ἀληθινὰ παράδοξη ἅμιλλα σώματος θνητοῦ καὶ φθαρτοῦ πρὸς τοὺς ἀσωμάτους ἀγγέλους. Ἁγνὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μὲ τὸν ἕνα ἔρωτα ἀπέκρουσε τὸν ἄλλο ἔρωτα, καὶ ἔσβησε τὸ ὑλικὸ μὲ τὸ ἄϋλο πῦρ. Κλίμαξ 194 Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Αὐτὸς εἶναι ὁ κανὼν καὶ ὁ ὅρος τῆς τελείας καὶ πανάγνου ἁγνείας, τὸ νὰ συμπεριφέρεται κανεὶς παρόμοια καὶ πρὸς τὰ ἔμψυχα καὶ πρὸς τὰ ἄψυχα σώματα, καὶ πρὸς τὰ λογικὰ καὶ πρὸς τὰ ἄλογα. Κλίμαξ 195 Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Κανεὶς ἀπὸ ὅσους ἤσκησαν τὴν ἁγνεία ἂς μὴ θεωρῆ δικό του κατόρθωμα τὴν ἀπόκτησί της. Διότι τὸ νὰ νικήση κανεὶς τὴν φύσι του εἶναι ἀπὸ τὰ ἀνέλπιστα. Κλίμαξ 195 Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἡ ἀρχὴ τῆς ἁγνείας εἶναι ἡ μὴ συγκατάθεσις στοὺς σαρκικοὺς λογισμοὺς, καθὼς καὶ οἱ ἀραιὲς καθ’ ὕπνον ρεύσεις χωρὶς αἰσχρὰ ὄνειρα. Τὸ μέσον τῆς ἁγνείας εἶναι ἡ παρουσία φυσικῶν κινήσεων στὴν σάρκα, μόνον ἐξ αἰτίας πολυφαγίας, χωρὶς εἰκόνες σαρκικὲς καὶ χωρὶς ρεύσεις. Τὸ τέλος δὲ εἶναι ἡ νέκρωσις τοῦ σώματος, ἀφοῦ προηγουμένως ἐνεκρώθηκαν οἱ σαρκικοὶ λογισμοί. Κλίμαξ 195 Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Ἁγνὸς δὲν θεωρεῖται ἐκεῖνος ποὺ ἐφύλαξε ἀρρύπωτο τὸ πήλινο σῶμα του, ἀλλ’ ἐκεῖνος ποὺ ὑπέταξε τὰ σωματικὰ μέλη στὴν ψυχὴ εἶναι ὁ τελείως ἁγνός. Κλίμαξ 195 Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Τόσο ὑψηλὸς καὶ τὸσο μεγάλος εἶναι ὁ ἔπαινος τῆς ἁγνείας, ὥστε μερικοὶ ἀπὸ τοὺς Πατέρας νὰ τολμήσουν νὰ τὴν ὀνομάσουν ἀπάθεια. Κλίμαξ 208 Ἀγ.Ἀθανασίου. Μερικοὶ μένουν ἁγνοὶ ἤ ἐπειδὴ προστατεύονται ἀπὸ τὸν Θεό, ἤ ἐπειδὴ ἔχουν ψυχρὴ κράση, ἤ ἀναγκάζοντας τὸν ἑαυτό τους μὲ τὴν ἄσκηση. Φ-ΕΠΕ Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. 13β-127