ΨΑΛΜΟΣ 106, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΖΥΓΑΒΗΝΟΥ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΙΧΟΝ 40 ΚΑΙ 41 ΚΑΙ ΔΗ ΕΙΣ ΤΟ ΕΞΕΧΥΘΗ ΕΞΟΥΔΕΝΩΣΙΣ ΕΠ ΑΡΧΟΝΤΑΣ ΑΥΤΩΝ

ΨΑΛΜΟΣ ΡΣΤ΄ (106)

Στίχοι
40. Ἔξεχύθη ἐξουδένωσις ἐπ’ ἄρχοντας αὐτῶν, καὶ ἐπλάνησεν αὐτοὺς ἐν ἀβάτη καὶ οὒχ ὀδῶ.
41. Καὶ ἐβοήθησε πένητι ἐκ πτωχείας καὶ ἔθετο ὡς πρόβατα πατριᾶς.
 

Οἱ ἄρχοντες, λέει, καὶ βασιλεῖς καὶ ἡγεμόνες, στὴν ἐξουσία τῶν ὁποίων ἤσαν οἱ Χριστιανοὶ καὶ ἀπὸ τοὺς ὁποίους καταδιώκονταν,

αὐτοὶ ἐξουδενώθηκαν καὶ ὡς ἄχρηστοι ἔγιναν στὸν Θεό, κατὰ τὸν Ἠσύχιο· διότι ὁ Θεὸς ἐπέτρεψε νὰ πλανηθοῦν οἱ ἄρχοντες αὐτοί· διότι καὶ αὐτὸ εἶναι ἰδίωμα τῆς Γραφῆς, νὰ ὀνομάζη τὴν παραχώρησι ὡς ἐνέργεια. Σὲ τί λοιπὸν ἐπέτρεψε νὰ πλανηθοῦν; Σὲ ἄβατο καὶ σὲ γκρεμὸ καὶ ὄχι σὲ δρόμο ὁμαλὸ καὶ ἴσο δηλαδὴ ἐπέτρεψε νὰ πλανηθοῦν στὰ δυσσεβὴ καὶ ὀλέθρια δόγματα τῆς πλάνης τῶν εἰδώλων [1]. Καὶ στοὺς ἄρχοντες καὶ τυράννους ἔτσι ἔκανε ὃ Θεός, ἐνῶ στὸν λαὸ τῶν Χριστιανῶν, ποὺ ἦταν πένης ἀπὸ τὴν πτωχεία καὶ τὴν ἔνδεια, τὴν ὁποία προτίμησε γιὰ τὸν Χριστό, σ' αὐτὸν λέω, βοήθησε ὁ Θεὸς καὶ κατέστησε σὰν πρόβατα δικά του τὶς τοπικὰ εὐρικόμενες πατριὲς τῶν Χριστιανῶν, δηλαδὴ τὰ συστήματα καὶ τὶς συνάξεις τῆς κάθε Ἐκκλησίας [2]. Πατριὲς τὶς ὀνομάζει γιὰ τὴν συγγένεια τῆς πίστεως ἐπειδὴ ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ ἕνα Πατέρα ἔχουν, τὸν Χριστό, ὁ ὁποῖος καὶ ποιμὴν καλὸς ὀνομάζεται, διότι θυσιάζει τὴν ψυχή του γιὰ τὰ πρόβατά του [3].

 

[1] Λέει ὁ Θεοδώρητος- «Αὐτὸ ἔπαθαν καὶ οἱ Ἰουδαῖοι. διότι ἀφοῦ ἐγκατέλειψαν τὴν εὐθεία ὁδό, στὴν ὁποία κλήθηκαν, ἀκολουθοῦν τοὺς δικούς τους λογισμοὺς καὶ πλανῶνται ἀγνοώντας τὴν βασιλικὴ ὁδό». Ἢ κατὰ τὸν Νύσσης. «Τὸ ἐπλάνησε· ἐννοεῖται ἀντὶ τοῦ διεσκόρπισε, ἐπειδὴ προτίμησαν τὴν κακία- ἴσως καὶ στὴν ἀνθρώπινη φύσι ποὺ περιφέρεται σὲ ἄβατη ὁδὸ καὶ ὄχι ὁδὸ κανονική, ὁ Προφήτης φωνάζει μέσα στὶς ἀκοές, ἄλλη εἶναι ἡ ἀπλανὴς ὁδὸς καὶ σωτήρια, τὸ ὄνομα τῆς ὁποίας εἶναι ἀλήθεια, φῶς, ζωὴ ἀφθαρσία αὐτὴ ὅμως, μὲ τὴν ὁποία βαδίζετε, εἶναι ἄφεγγης καὶ περιέχεται στὸ σκοτάδι καὶ ὁδηγεῖ σὲ γκρεμοὺς καὶ βάραθρα». Ὁ δὲ Θεοδώρητος λέει: «Οἱ Ἑβραῖοι ἐκεῖ ποὺ δὲν ὑπάρχει δρόμος πλανῶνται, ἐνῶ τὰ ἔθνη ἐκεῖνα ποὺ παλαιὰ ἦταν πτωχὰ ἀπὸ τὴν θεία ἐπικουρία, τὴν ἀπόλαυσαν καὶ ἀπόκτησαν πνευματικὸ πλοῦτο. Ὁ Θεὸς δὲν ἐπιφέρει πλάνη, ἀλλ' ἀπομακρύνει τὴν πλάνη, καὶ ἐκείνους ποὺ δὲν πείθονται, τοὺς ἀφήνει ἀκυβέρνητους- αὐτοὶ πάλι ποὺ περιφέρονται χωρὶς σκοπό, περιπλανῶνται πέρα δώθε». Ὃ δὲ Ἠσύχιος λέει: «Δὲν ἦταν ὅδος ἡ πρόθεσις τῶν ἀσεβῶν ἀρχόντων. διότι δὲν ἀκολουθοῦσαν οὔτε τὸν Χριστό, ποὺ εἶναι ἡ πραγματικὴ ὁδός, γι' αὐτὸ καὶ ὁ δρόμος τοὺς ἦταν ἄβατος, στὸν ὁποῖο δρόμο ὁ Θεὸς τοὺς πλάνησε, διότι νομίζοντας ὅτι, ὅσο αὐξάνεται ἡ πίστης καὶ τρέχει, θὰ τὴν ἀνακόψουν μὲ τὴν ἀναίρεση τῶν Μαρτύρων, ἐπλανῶντο, ἐπειδὴ ὁ ζῆλος τῶν Μαρτύρων γινόταν γιὰ τὴν δόξα αὐτῆς καὶ πρόοδο τοῦ Μυστηρίου».

 

[2] Λέει ὁ Ἠσύχιος· «Πένητι’, δηλαδὴ στὸν λαὸ ποὺ καταδιώκεται- διότι ἦταν πένης (πτωχὸς) μὴ ἔχοντας καμμία συμπαράσταση ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλὰ ἀπὸ αὐτὴ τὴν πτωχεία τὸν βοήθησε, ἐπειδὴ δηλαδὴ δὲν εἶχε βοήθεια ἀπὸ ἀνθρώπους, ἀλλὰ ὅλοι τὸν πολεμοῦσαν, δῆμοι καὶ βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες, βοηθὸς τοῦ ἦταν ὁ Θεός, μὲ τὴν δύναμι τοῦ ὁποίου νίκησε καὶ ὅλους τους πολέμιους».
 

[3] Λέει ὁ Ἠσύχιος: «Πρόβατα ὤνομασε τὰ συστήματα τῶν Μαρτύρων, ἐπειδὴ κατάγονταν ἀπὸ διάφορα ἐπαγγέλματα ἢ ἀξιώματα αὐτοὺς τοὺς εἶχε ὡς πρόβατα, ἀφοῦ δέχθηκε τὸν θάνατό τους ἀντὶ γιὰ θυσία».

~ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΣΤΟΥΣ ΡΝ' ΨΑΛΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΑΝΑΚΤΟΣ ΔΑΥΙΔ, ΕΥΘ. ΖΙΓΑΒΗΝΟΥ - ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΤΟΜΟΣ Β', σελ. 447 - 448
--------------------------
ΕΡΧΟΥ ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ
ΕΡΧΟΜΑΙ ΤΑΧΥ