ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ

 Οι ψευδαισθήσεις Βαρθολομαίου για την ουκρανική αυτοκεφαλία

Ένα… καρέ από βασικά προβλήματα και μια παραβολή του Ευαγγελίου

Του Μάνου Χατζηγιάννη

Σαν άλλος Λουδοβίκος 14ος με την περίφημη φράση που ιστορικά τον ακολουθεί και σύμφωνα με την οποία “το κράτος είμαι εγώ”, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δημιουργεί την πλέον αλγεινή εντύπωση επιχειρώντας να πείσει για την εξουσία του στην Παγκόσμια Ορθοδοξία.

“Είμαι ο Πρώτος εις τους Ορθοδόξους και το Οικουμενικόν Πατριαρχείον η αρχή όλων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών” διεμήνυσε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στον πανηγυρίζοντα Ι.Ν.Αγίου Δημητρίου Ξηροκρήνης.

Προφανώς αγνοεί τι θα πει ταπεινότητα και λησμονεί το λόγο του Ευαγγελίου.

Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο διαβάζουμε την παραβολή του Χριστού με τον ιδιοκτήτη του αμπελώνα. Και το βασικό συμπέρασμα αυτής είναι: Οι πρώτοι έσονται έσχατοι.

Κάποιοι, δηλαδή, που με ανθρώπινα δεδομένα θεωρούνται σπουδαίοι και πνευματικοί, στον ουρανό ο Θεός θα τους δώσει την έσχατη θέση, ενώ αντιθέτως σε κάποιους άλλους που θεωρούνται ασήμαντοι, ο των πάντων Κριτής θα τους δώσει φήμη και δόξα στον ουρανό. Οι πρώτοι στηρίζονται στον εαυτό τους και στα έργα τους, ενώ οι τελευταίοι στην δύναμη του Θεού και την χάρη Του.

Ο προσωπικός εγωισμός του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου το τελευταίο διάστημα με αφορμή το ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα έχει “χτυπήσει κόκκινο”. Τι κι αν η πλειονότητα των Ορθοδόξων Εκκλησιών (Πατριαρχεία, Αυτοκέφαλες Εκκλησίες) του ζητούν να κάνει διάλογο με την Μόσχα… Εκκλήσεις εις ώτα μη ακουόντων… Αμετακίνητος! Από την μια δηλώσεις σαν τις προαναφερθείσες και από την άλλη η ακλόνητη σιγουριά πως όλα στο θέμα της Ουκρανίας θα γίνουν όπως τα έχει σχεδιάσει…ή όπως του τα έχουν σχεδιάσει, σύμφωνα με τους επικριτές του.

Ο Αμερικανός συγγραφέας Paul Bowles, όμως, έλεγε πως “η σιγουριά είναι ένας ψεύτικος θεός. Αν αρχίσεις να κάνεις θυσίες σ’ αυτόν, χάθηκες”….

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είτε δεν έχει λογαριάσει σωστά είτε έχει υποτιμήσει τέσσερα βασικά προβλήματα στο δρόμο για την ουκρανική αυτοκεφαλία. Και μέσα σε αυτά δεν είναι οι τυχόν αντιδράσεις -σπασμωδικές ή μη- της Ρωσικής Εκκλησίας.

Πρόκειται για άλλα προβλήματα πολλαπλασίως μεγαλύτερης σοβαρότητος.

1. Η θέση των υπολοίπων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Ήδη -όπως προαναφέραμε- διάλογο και όχι μεμονωμένες αποφάσεις έχουν ζητήσει οι Εκκλησίες της Αντιόχειας, της Γεωργίας, της Ρουμανίας και των Ιεροσολύμων. Την ίδια έκκληση έχουν κάνει και οι προκαθήμενοι των εκκλησιών της Πολωνίας, της Σερβίας και της Τσεχίας και Σλοβακίας, και είναι προφανές πως στο ίδιο μήκος κύματος θα κινηθούν και οι υπόλοιπες εκκλησίες η μία μετά την άλλη μην θέλοντας να λάβουν θέση υπερ της μίας ή της άλλης πλευράς και επιχειρώντας να κερδίσουν και χρόνο. Είναι τόσο ψηλά ο θρόνος του κ.Βαρθολομαίου που δεν δύναται να ακούσει την φωνή σύσσωμης της Ορθόδοξης κοινότητας; Κινδυνεύει να απομονωθεί και στην συνείδηση της παγκόσμιας Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης και στην πράξη σχετικά με τις διορθόδοξες σχέσεις.

2. Η αδυναμία συνεννόησης των σχισματικών

Όπως το ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ έχει τονίσει σε σειρά άρθρων του το τελευταίο διάστημα η κατάρα της διχόνοιας έχει εμφανιστεί και πάλι στους σχισματικούς της Ουκρανίας. Η μάχη της καρέκλας για την επόμενη ημέρα της ουκρανικής εκκλησίας βρίσκει Φιλάρετο και Μακάριο στα χαρακώματα. Ο “Πατριάρχης Κιέβου” Φιλάρετος δεν διατίθεται παρά τα 90 του χρόνια να στερηθεί το αξίωμα του προκαθημένου, αλλά χωρίς την συγκατάθεση της άλλης ομάδας σχισματικών που εκπροσωπεί ο Μακάριος, η συνταγή δεν θα πετύχει. Άλλωστε και το 2015 οι δύο πλευρές για τον ίδιο λόγο τα έκαναν πάλι…μαντάρα…

3. Οι αντιδράσεις απέναντι στους “Έλληνες εισβολείς”

Στην Ουκρανία έχει δημιουργηθεί μια τάση υπέρτατης καχυποψίας απέναντι στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ουκ ολίγοι σκέφτονται πως δεν είναι δυνατόν να απαλλαγούν από την Μόσχα και να σκύψουν το κεφάλι στους “Έλληνες εισβολείς” όπως τους χαρακτηρίζουν Μετά και το δωράκι Ποροσένκο στο Φανάρι, μιας και ο Ουκρανός πρόεδρος προσέφερε για συνεχή χρήση την Εκκλησία του Αγίου Ανδρέα στο Κίεβο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο η προαναφερθείσα τάση ενισχύεται. Επομένως δεν αποκλείεται η εδραίωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Κίεβο να μην γίνει αβρόχοις ποσίν και να προκύψουν μπελάδες που δεν είχε υπολογίσει.

4. Η δυναμική του Πουτιν και η πίεση της Τουρκίας

Τέλος, υπάρχει σε όλο αυτό το παιχνίδι ένας ισχυρότατος πόλος που ακόμη δεν έχει κινητοποιηθεί. Η ρωσική κυβέρνηση έχει διατηρήσει αποστάσεις από το όλο ζήτημα, υποστηρίζοντας απλώς πως θα υπερασπιστεί τα δικαιώματα των Ρωσόφωνων αν προκύψει πρόβλημα. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες στο Κρεμλίνο επικρατεί δυσφορία για το Πατριαρχείο Μόσχας επειδή άφησε την κατάσταση να φτάσει στα άκρα μη ζυγίζοντάς την σωστά. Για τον Πούτιν λοιπόν η Εκκλησία είναι κομμάτι του ηγετικού του προφιλ. Ποιος στα αλήθεια πιστεύει πως θα κάτσει άπραγος να παρατηρεί τον κάθε Ποροσένκο να γλεντάει εις βάρος του; Συνάμα οι σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας στην παρούσα φάση μοιάζουν με θετικό πρόσημο (μέχρι νεωτέρας) , οπότε ποιος μπορεί να αμφισβητήσει πως ο ούτως ή άλλως δυνάστης του Οικουμενικού Πατριαρχείου Ερντογάν δεν θα βάλει το χεράκι του να πιέσει το Φανάρι;