ΟΥΚ ΕΠ’ ΑΡΤΩ ΜΟΝΩ ΖΗΣΕΤΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ (ΞΕΝΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΙΣ)
(Το θαύμα του χορτασμού των πέντε χιλιάδων ανθρώπων από τον Χριστό)
Του Γεωργίου Φωτ. Παπαδόπουλου - Κήρυκα θείου λόγου - Μεταπτυχ. Ορθοδ. Θεολογίας
Το Ευαγγελικό ανάγνωσμα (Ματθ. ΙΔ΄, 14-22), στη Θεία Λειτουργία της προηγούμενης Κυριακής, έφερε στο μυαλό μας αρκετές σκέψεις.
Ο Χριστός κήρυττε σχεδόν ολόκληρη την ημέρα. Είχε συγκεντρωθεί πλήθος ανθρώπων, που περπάτησαν χιλιόμετρα αρκετά για να Τον δουν και να Τον ακούσουν, που άφησαν τις δουλειές τους και τις βιοτικές τους μέριμνες για να πάνε κοντά στον Χριστό.
Και όταν μπήκε το απόγευμα και κόντευε να βραδιάσει, είπαν οι μαθητές στον Διδάσκαλο: “Κύριε, άφησέ τους να φύγουν, διότι σε λίγο θα βραδιάσει. Είναι νηστικοί, πρέπει να πάνε στα σπίτια τους”.
“Δώστε τους τα φάνε” απάντησε ο Χριστός. “Μα, δεν έχουμε τρόφιμα, εκτός από πέντε ψωμιά και δυο ψάρια” είπαν οι Απόστολοι. “Φέρτε τα σ΄ εμένα” είπε ο Χριστός. Και αφού του τα πήγαν, στράφηκε στον Ουρανό, προσευχήθηκε και τα ευλόγησε. Ζήτησε από το πλήθος να προσέλθει και αφού έκοψε τους άρτους, μοίρασε το ψωμί στους Μαθητές και εκείνοι στον κόσμο.
Έφαγαν πάνω από 5.000 άνδρες και επιπλέον όλες οι γυναίκες και τα παιδιά, ενώ περίσσεψαν και δώδεκα κοφίνια γεμάτα τροφή.
Ο Χριστός, αδελφοί μου, ως παντοδύναμος Θεός που είναι, μεριμνά για τη σωματική βρώση των ανθρώπων, ακόμη και των ζώων και των φυτών.
Όμως, ο άνθρωπος απαρτίζεται και από πνεύμα και από ψυχή. Και εάν αυτά δεν θραφούν από τον Λόγο του Θεού, από τον Χριστό, θα πεθάνουν, θα νεκρωθούν.
Ο Χριστός έδωσε την πνευματική τροφή, δεν στέρησε και τη σωματική τροφή από τους ανθρώπους.
Διεκήρυξε ότι είναι ευτυχισμένοι, αιώνιοι, “μακάριοι”, “οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην”. Υπάρχει, λοιπόν, πνευματική τροφή ανώτερη από τη βρώση και πόση που καθημερινά εσθίει ο άνθρωπος. Υπάρχουν τα “ρήματα ζωής αιωνίου”, τα “ρήματα Θεού”, η “μάχαιρα του πνεύματος” κατά τον ιερό Απόστολο. “Ουκ επ΄άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος, αλλ΄εν παντί ρήματι δια στόματος Θεού εκπορευόμενον”.
Στο σημείο αυτό έρχεται άλλος ένας συνειρμός στη σκέψη μας: Τι κατάφερε ο σύγχρονος άνθρωπος; Μήπως να εξασφαλίσει ένα γεμάτο στομάχι, αλλά μια άδεια ζωή;
Ο Ντοστογιέφσκι, στο έργο του “Αδελφοί Καραμαζώφ”, μιλά για τον διάβολο, με το στόμα του μεγάλου ιεροεξεταστή, που προκαλεί τον Χριστό λέγοντας: “Κάνε αυτές τις πέτρες ψωμιά και όλη η ανθρωπότητα θα σε ακολουθήσει σαν άβουλο κοπάδι. Για τους περισσότερους ανθρώπους το δώρο της ελευθερίας, τούς είναι ανυπόφορο διότι δημιουργεί ευθύνες. Πάρε τους, λοιπόν, την ελευθερία και κάνε τους να σε υπακούνε τυφλά, χορταίνοντάς τους με ψωμιά!”.
Ο Χριστός, όμως, η μόνη πηγή της πραγματικής ελευθερίας, δεν ΄΄εξαγόρασε΄΄ την ελευθερία μας με ψωμιά. Απεναντίας, έδωσε το δικό Του Αίμα, για τη δική μας σωτηρία. “Ηγοράσθημεν τιμής”. Η μεγάλη αυτή τιμή είναι η θυσία του Εσταυρωμένου, του εσφαγμένου Αρνίου, η Ανάστασή Του και η παρακαταθήκη Του να σωζόμαστε συμμετέχοντας στα Μυστήρια της Εκκλησίας μας και –κυρίως– στο “Μυστήριο των Μυστηρίων”, τη Θεία Ευχαριστία (όπου ενώνονται όλοι οι άνθρωποι με τον Θεό αλλά και μεταξύ τους, κοινωνώντας δια του ενός και αυτού Αγίου Ποτηρίου).
Όταν στο “Πάτερ Ημών” (Κυριακή προσευχή – δηλαδή προσευχή του Κυρίου, για τον Κύριο) λέμε “τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον”, δεν εννοούμε να μας δώσει ο Θεός ψωμί, αλλά τον ΄΄επί τη ουσία΄΄ άρτον, δηλαδή τον ζωντανό άρτο, τον Χριστό. Με δυο λόγια, να μας αξιώσει να κοινωνήσουμε Σώμα και Αίμα Χριστού “εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν την αιώνιον”.
Απεναντίας, όσοι επιθύμησαν να κυριεύσουν τον κόσμο μέσα από την κοσμική εξουσία, μοίρασαν ΄΄ψωμιά΄΄ (που και τούτο είναι αμφίβολο) και πήραν την ελευθερία των ανθρώπων, κάνοντάς τους δούλους τους. Μήπως αυτό δεν έκανε ο κομμουνισμός όπου κυριάρχησε επί της γης; Μήπως αυτό δεν έκανε ο φασισμός-ναζισμός; Μήπως αυτό δεν έκαναν τα άθεα καθεστώτα; Έδωσαν “άρτον και θεάματα” και εξαγόρασαν ψυχές και συνειδήσεις ανθρώπων, που κατέστησαν υποχείριά τους. Δημιούργησαν έναν κόσμο υλιστικό, δίχως Θεό, αγάπη, ελπίδα και πίστη. Δίχως ανθρωπιά και πανανθρώπινες αξίες, όπως αυτές περικλείονται και αναλύονται μέσα στον λόγο της Αγίας Γραφής.
Το θαύμα των πέντε άρτων και των δυο ψαριών, που έκανε ο Χριστός, δεν το έκανε για να χορτάσουν οι άνθρωποι και να γίνουν οπαδοί του. Όχι! Μια ζωή μόνο με ψωμί, αλλά χωρίς ελευθερία δεν έχει νόημα, είναι ζωή αβίωτη. “Υμείς επ΄ ελευθερία εκλήθητε” διεκήρυττε ο Απόστολος Παύλος στους πιστούς.
Το βέβαιο είναι ότι, όσοι γέμισαν τα στομάχια τους, θυσιάζοντας πίστη στον Θεό, ιδέες, αρχές, αξίες, ιδανικά, ελεύθερη συνείδηση, αυτοί σύντομα μαράζωσαν, πέθαναν ψυχικά και πνευματικά και «λούστηκαν» τα επίχειρα της επιλογής τους.
Μετά το θαύμα Του ο Χριστός αναχώρησε από τον τόπο εκείνο. Όταν, έπειτα από λίγο Τον αναζήτησαν μακριά, Εκείνος τους είπε: “Ψάχνετε να με βρείτε, όχι επειδή είδατε θαύματα –που σας έπεισαν ότι είμαι ο Μεσσίας–, αλλά γιατί φάγατε από τους άρτους και χορτάσατε. Να εργάζεστε όχι για την τροφή που χάνεται, αλλά για την τροφή που μένει άφθαρτη και σας μεταγγίζει την αιώνια ζωή”.
Έτσι, αδελφοί μου, η ζωή μας χωρίς Χριστό, χωρίς την ορθόδοξη πίστη είναι άδεια. Τότε, όσος πλούτος αν εισρεύσει στις τσέπες μας, η καρδιά και η ψυχή μας θα είναι κενές και θα βασανίζονται διαρκώς! -
Το Ευαγγελικό ανάγνωσμα (Ματθ. ΙΔ΄, 14-22), στη Θεία Λειτουργία της προηγούμενης Κυριακής, έφερε στο μυαλό μας αρκετές σκέψεις.
Ο Χριστός κήρυττε σχεδόν ολόκληρη την ημέρα. Είχε συγκεντρωθεί πλήθος ανθρώπων, που περπάτησαν χιλιόμετρα αρκετά για να Τον δουν και να Τον ακούσουν, που άφησαν τις δουλειές τους και τις βιοτικές τους μέριμνες για να πάνε κοντά στον Χριστό.
Και όταν μπήκε το απόγευμα και κόντευε να βραδιάσει, είπαν οι μαθητές στον Διδάσκαλο: “Κύριε, άφησέ τους να φύγουν, διότι σε λίγο θα βραδιάσει. Είναι νηστικοί, πρέπει να πάνε στα σπίτια τους”.
“Δώστε τους τα φάνε” απάντησε ο Χριστός. “Μα, δεν έχουμε τρόφιμα, εκτός από πέντε ψωμιά και δυο ψάρια” είπαν οι Απόστολοι. “Φέρτε τα σ΄ εμένα” είπε ο Χριστός. Και αφού του τα πήγαν, στράφηκε στον Ουρανό, προσευχήθηκε και τα ευλόγησε. Ζήτησε από το πλήθος να προσέλθει και αφού έκοψε τους άρτους, μοίρασε το ψωμί στους Μαθητές και εκείνοι στον κόσμο.
Έφαγαν πάνω από 5.000 άνδρες και επιπλέον όλες οι γυναίκες και τα παιδιά, ενώ περίσσεψαν και δώδεκα κοφίνια γεμάτα τροφή.
Ο Χριστός, αδελφοί μου, ως παντοδύναμος Θεός που είναι, μεριμνά για τη σωματική βρώση των ανθρώπων, ακόμη και των ζώων και των φυτών.
Όμως, ο άνθρωπος απαρτίζεται και από πνεύμα και από ψυχή. Και εάν αυτά δεν θραφούν από τον Λόγο του Θεού, από τον Χριστό, θα πεθάνουν, θα νεκρωθούν.
Ο Χριστός έδωσε την πνευματική τροφή, δεν στέρησε και τη σωματική τροφή από τους ανθρώπους.
Διεκήρυξε ότι είναι ευτυχισμένοι, αιώνιοι, “μακάριοι”, “οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην”. Υπάρχει, λοιπόν, πνευματική τροφή ανώτερη από τη βρώση και πόση που καθημερινά εσθίει ο άνθρωπος. Υπάρχουν τα “ρήματα ζωής αιωνίου”, τα “ρήματα Θεού”, η “μάχαιρα του πνεύματος” κατά τον ιερό Απόστολο. “Ουκ επ΄άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος, αλλ΄εν παντί ρήματι δια στόματος Θεού εκπορευόμενον”.
Στο σημείο αυτό έρχεται άλλος ένας συνειρμός στη σκέψη μας: Τι κατάφερε ο σύγχρονος άνθρωπος; Μήπως να εξασφαλίσει ένα γεμάτο στομάχι, αλλά μια άδεια ζωή;
Ο Ντοστογιέφσκι, στο έργο του “Αδελφοί Καραμαζώφ”, μιλά για τον διάβολο, με το στόμα του μεγάλου ιεροεξεταστή, που προκαλεί τον Χριστό λέγοντας: “Κάνε αυτές τις πέτρες ψωμιά και όλη η ανθρωπότητα θα σε ακολουθήσει σαν άβουλο κοπάδι. Για τους περισσότερους ανθρώπους το δώρο της ελευθερίας, τούς είναι ανυπόφορο διότι δημιουργεί ευθύνες. Πάρε τους, λοιπόν, την ελευθερία και κάνε τους να σε υπακούνε τυφλά, χορταίνοντάς τους με ψωμιά!”.
Ο Χριστός, όμως, η μόνη πηγή της πραγματικής ελευθερίας, δεν ΄΄εξαγόρασε΄΄ την ελευθερία μας με ψωμιά. Απεναντίας, έδωσε το δικό Του Αίμα, για τη δική μας σωτηρία. “Ηγοράσθημεν τιμής”. Η μεγάλη αυτή τιμή είναι η θυσία του Εσταυρωμένου, του εσφαγμένου Αρνίου, η Ανάστασή Του και η παρακαταθήκη Του να σωζόμαστε συμμετέχοντας στα Μυστήρια της Εκκλησίας μας και –κυρίως– στο “Μυστήριο των Μυστηρίων”, τη Θεία Ευχαριστία (όπου ενώνονται όλοι οι άνθρωποι με τον Θεό αλλά και μεταξύ τους, κοινωνώντας δια του ενός και αυτού Αγίου Ποτηρίου).
Όταν στο “Πάτερ Ημών” (Κυριακή προσευχή – δηλαδή προσευχή του Κυρίου, για τον Κύριο) λέμε “τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον”, δεν εννοούμε να μας δώσει ο Θεός ψωμί, αλλά τον ΄΄επί τη ουσία΄΄ άρτον, δηλαδή τον ζωντανό άρτο, τον Χριστό. Με δυο λόγια, να μας αξιώσει να κοινωνήσουμε Σώμα και Αίμα Χριστού “εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν την αιώνιον”.
Απεναντίας, όσοι επιθύμησαν να κυριεύσουν τον κόσμο μέσα από την κοσμική εξουσία, μοίρασαν ΄΄ψωμιά΄΄ (που και τούτο είναι αμφίβολο) και πήραν την ελευθερία των ανθρώπων, κάνοντάς τους δούλους τους. Μήπως αυτό δεν έκανε ο κομμουνισμός όπου κυριάρχησε επί της γης; Μήπως αυτό δεν έκανε ο φασισμός-ναζισμός; Μήπως αυτό δεν έκαναν τα άθεα καθεστώτα; Έδωσαν “άρτον και θεάματα” και εξαγόρασαν ψυχές και συνειδήσεις ανθρώπων, που κατέστησαν υποχείριά τους. Δημιούργησαν έναν κόσμο υλιστικό, δίχως Θεό, αγάπη, ελπίδα και πίστη. Δίχως ανθρωπιά και πανανθρώπινες αξίες, όπως αυτές περικλείονται και αναλύονται μέσα στον λόγο της Αγίας Γραφής.
Το θαύμα των πέντε άρτων και των δυο ψαριών, που έκανε ο Χριστός, δεν το έκανε για να χορτάσουν οι άνθρωποι και να γίνουν οπαδοί του. Όχι! Μια ζωή μόνο με ψωμί, αλλά χωρίς ελευθερία δεν έχει νόημα, είναι ζωή αβίωτη. “Υμείς επ΄ ελευθερία εκλήθητε” διεκήρυττε ο Απόστολος Παύλος στους πιστούς.
Το βέβαιο είναι ότι, όσοι γέμισαν τα στομάχια τους, θυσιάζοντας πίστη στον Θεό, ιδέες, αρχές, αξίες, ιδανικά, ελεύθερη συνείδηση, αυτοί σύντομα μαράζωσαν, πέθαναν ψυχικά και πνευματικά και «λούστηκαν» τα επίχειρα της επιλογής τους.
Μετά το θαύμα Του ο Χριστός αναχώρησε από τον τόπο εκείνο. Όταν, έπειτα από λίγο Τον αναζήτησαν μακριά, Εκείνος τους είπε: “Ψάχνετε να με βρείτε, όχι επειδή είδατε θαύματα –που σας έπεισαν ότι είμαι ο Μεσσίας–, αλλά γιατί φάγατε από τους άρτους και χορτάσατε. Να εργάζεστε όχι για την τροφή που χάνεται, αλλά για την τροφή που μένει άφθαρτη και σας μεταγγίζει την αιώνια ζωή”.
Έτσι, αδελφοί μου, η ζωή μας χωρίς Χριστό, χωρίς την ορθόδοξη πίστη είναι άδεια. Τότε, όσος πλούτος αν εισρεύσει στις τσέπες μας, η καρδιά και η ψυχή μας θα είναι κενές και θα βασανίζονται διαρκώς! -
Ο Ντοστογιέφσκι, στο έργο του “Αδελφοί Καραμαζώφ”, μιλά για τον διάβολο, με το στόμα του μεγάλου ιεροεξεταστή, που προκαλεί τον Χριστό λέγοντας: “Κάνε αυτές τις πέτρες ψωμιά και όλη η ανθρωπότητα θα σε ακολουθήσει σαν άβουλο κοπάδι. Για τους περισσότερους ανθρώπους το δώρο της ελευθερίας, τούς είναι ανυπόφορο διότι δημιουργεί ευθύνες. Πάρε τους, λοιπόν, την ελευθερία και κάνε τους να σε υπακούνε τυφλά, χορταίνοντάς τους με ψωμιά!”.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Χριστός, όμως, η μόνη πηγή της πραγματικής ελευθερίας, δεν ΄΄εξαγόρασε΄΄ την ελευθερία μας με ψωμιά. Απεναντίας, έδωσε το δικό Του Αίμα, για τη δική μας σωτηρία. “Ηγοράσθημεν τιμής”. Η μεγάλη αυτή τιμή είναι η θυσία του Εσταυρωμένου, του εσφαγμένου Αρνίου, η Ανάστασή Του και η παρακαταθήκη Του να σωζόμαστε συμμετέχοντας στα Μυστήρια της Εκκλησίας μας και –κυρίως– στο “Μυστήριο των Μυστηρίων”, τη Θεία Ευχαριστία (όπου ενώνονται όλοι οι άνθρωποι με τον Θεό αλλά και μεταξύ τους, κοινωνώντας δια του ενός και αυτού Αγίου Ποτηρίου).
Όταν στο “Πάτερ Ημών” (Κυριακή προσευχή – δηλαδή προσευχή του Κυρίου, για τον Κύριο) λέμε “τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον”, δεν εννοούμε να μας δώσει ο Θεός ψωμί, αλλά τον ΄΄επί τη ουσία΄΄ άρτον, δηλαδή τον ζωντανό άρτο, τον Χριστό. Με δυο λόγια, να μας αξιώσει να κοινωνήσουμε Σώμα και Αίμα Χριστού “εις άφεσιν αμαρτιών και ζωήν την αιώνιον”.
Απεναντίας, όσοι επιθύμησαν να κυριεύσουν τον κόσμο μέσα από την κοσμική εξουσία, μοίρασαν ΄΄ψωμιά΄΄ (που και τούτο είναι αμφίβολο) και πήραν την ελευθερία των ανθρώπων, κάνοντάς τους δούλους τους