ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΑΡΥΣΤΙΑΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ

ΠΡΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΙΝ

Ο ΚΘ Κανών τῆς Δ' Οἱκουμενικῆς Συνόδου ρητῶς ὁρίζει ὅτι "᾿Επίσκοπον εἰς βαθμόν Πρεσβυτέρου φέρειν, ἱεροσυλία ἐστίν"

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΑΡΥΣΤΙΑΣ ΚΑΙ ΣΚΥΡΟΥ

᾿Αρ. Πρωτ. 761/Διεκπ. 452

᾿Εν Κύμῃ τῇ 31η ᾿Ιουλίου 1942

ΠΡΟΣ

ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΚΑΙ ΙΕΡΑΝ ΣΥΝΟΔΟΝ

ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Εἶναι γνωστόν τῇ ῾Αγίᾳ Συνόδῳ ὅτι πρό ὀκτώ ἐτῶν τρεῖς Μητροπολῖται τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, ὁ Δημητριάδος Γερμανός καί ὁ Ζακύνθου Χρυσόστομος ἐν ἐνεργείᾳ καί ὁ πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος ἐτόλμησαν κατά τῆς καθεστηκυΐας ᾿Εκκλησίας τήν γνωστήν ταραχήν ὑπό τήν δικαιολογίαν τῆς ἐπαναφορᾶς τοῦ παλαιοῦ ἡμερολογίου. Οὗτοι προέβησαν καί εἰς ἀντικανονικάς καί παρανόμους χειροτονίας ᾿Αρχιερέων τεσσάρων ᾿Αρχιμανδριτῶν, τῶν Χριστοφόρου Χατζῆ, Πολυκάρπου Λιώση, Γερμανοῦ Βαρυκολούλου καί Ματθαίου Καρπαθάκη. Τότε ἀμέσως ἡ ᾿Εκκλησία τῆς ῾Ελλάδος καταρτίσασα Δικαστήρια καθήρεσε πάντας τούς χειροτονήσαντας καί χειροτονηθέντας καί ἐπέβαλε τήν τάξιν. ᾿Εκ τῶν χειροτονησάντων ὁ Μητροπολίτης Ζακύνθου ἤσκησεν ἔφεσιν, ἐδήλωσε μετάνοιαν καί ἡ ποινή του ἐμετριάσθη εἰς ποινήν ἑξαμήνου ἀργίας. ᾿Επίσης οἱ δύο πρῶτοι ἐκ τῶν χειροτονηθέντων, οἱ Χριστοφόρος Χατζῆς καί Πολύκαρπος Λιώσης ἤσκησαν ἔφεσιν, ἐδήλωσαν μετάνοιαν καί ἤρθη μέν ἡ ποινή τῆς καθαιρέσεως, ἐπεβλήθη δέ αὐτοῖς ἡ ποινή τοῦ ὑποβινασμοῦ ἐκ τῆς τάξεως τῶν ᾿Επισκόπων εἰς τήν τάξιν τῶν Πρεσβυτέρων. Οἱ ὑπόλοιποι τέσσαρες οὔτε ἤσκησαν ἔφεσιν, οὔτε μετάνοιαν ἐδήλωσαν, οὔτε ἀνεγνώρισαν τήν Κανονικήν ᾿Εκκλησίαν, ἀλλ᾿ ἐν τούτοις ἀνενόχλητοι ἐξακολουθοῦν νά δροῦν ὡς ἰδιαιτέρα ᾿Εκκλησία μέ πλήρωμα τούς ἀκολουθοῦντας τό Παλαιόν ῾Ημερολόγιον.

Μετά παρέλευσιν ἕξ μηνῶν ἀπό τῆς ἐκδόσεως τῆς ἀποφάσεως ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος ἀνέλαβε πάλιν τά πλήρη καθήκοντά του ἐν τῇ ῾Ιερᾷ Μητροπόλει Ζακύνθου, οἱ δέ ἕτεροι δύο ὀ Χριστοφόρος Χατζῆς καί ὀ Πολύκαρπος Λιώσης ὑπετάγησαν εἰς τήν ἀπόφασιν τοῦ Δικαστηρίου, μηδέποτε ἔκτοτε λειτουργήσαντες ὡς ᾿Αρχιερεῖς, διότι σέβονται τήν ἀπόφασιν τοῦ Δικαστηρίου, ὡς Πρεσβύτεροι δέ, διότι φοβοῦνται τόν Θεόν καί δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπαγάγουν τάς συνειδήσεις των εἰς τόν τρομερόν χαρακτηρισμόν τοῦ ὑποβιβασμοῦ ἐκ τοῦ βαθμοῦ τοῦ ᾿Επισκόπου εἰς τόν τοῦ Πρεσβυτέρου, ὅν ὁ ΚΘ Κανών τῆς Δ' Οἱκουμενικῆς Συνόδου ἀποδίδει εἰς τοιαύτην πρᾶξιν. Πάντως ἔκυψαν εὐλαβῶς καί πειθηνίως τόν αὐχένα καί ὐπετάγησαν εἰς τήν ἀπόφασιν καταδικάσαντες αὐτοί ἐαυτούς εἰς διαρκῆ ἀργίαν.

Δυστυχῶς ἤμην καί ἐγώ εἷς τῶν Δικαστῶν οἱ ὁποῖοι ἐπέβαλον τήν ἱερόσυλον ποινήν. ᾿Εκλήθημεν ὀλίγας ἡμέρας πρό τῆς ἐκδικάσεως τῆς ἐφέσεως, ἐγώ δέ ἦλθον εἰς ᾿Αθήνας μόλις τήν παραμονήν τῆς δίκης. Δέν εἶχον καιρόν νά μελετήσω τά κατά τήν προετοιμαζομένην ἀπόφασιν. ῾Ο ἀείμνηστος ᾿Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, ὅστις μοί ἀνεκοίνωσεν αὐτήν, εἰς τήν πρώτην ἀναστάτωσιν τῆς συνειδήσεώς μου ἐπί τῷ ἀκούσματι τούτῳ παρέταξε διαφόρους κανονικάς δῆθεν διατάξεις διά νά μέ πείση ὅτι ὑπάρχει προηγούμενον τοιοῦτον ἐν τῇ ἱστορίᾳ τῆς ᾿Εκκλησίας, ἀνέλαβεν ἀπέναντί μου τήν ἐπιστημονικήν εὐθύνην τοῦ ζητήματος τούτου. Τοῦτο κυρίως μέ ἔπεισε, διότι ἐσέβετο τήν ἐπιστημονικήν του γνώμην ὁ ἀείμνηστος ᾿Αρχιεπίσκοπος.

Καί ἐγενόμην σύμψηφος καί ἐγώ, ἀφοῦ σύν τοῖς ἄλλοις καί λόγοι σκοπιμότητος ἀπήτουν τότε μίαν τοιαύτην λύσιν. ᾿Εν τούτοις ἡ συνείδησίς μου συνετάραττε τήν ψυχικήν μου γαλήνην καί ἐπεδόθην εἰς σχετικάς μελέτας. Δέν ἐκοπίασα πολύ διά νά πεισθῶ ὅτι ἤμην εἷς ἱερόσυλος. ῾Ο ΚΘ Κανών τῆς Δ' Οἱκουμενικῆς Συνόδου ρητῶς ὁρίζει ὅτι "᾿Επίσκοπον εἰς βαθμόν Πρεσβυτέρου φέρειν, ἱεροσυλία ἐστίν". ᾿Αμέσως μετά τήν ἔκδοσιν τῆς ἱεροσύλου ταύτης ἀποφάσεως ἐκλήθην ὡς Συνοδικός κατά τήν περίοδον 1935-1936 καί διεμαρτυρήθην ἐπανειλημμένως καί ἰσχυρῶς διά τήν ἀπόφασιν ταύτην καί ἱκέτευσα τήν ῾Ιεράν Σύνοδον νά ἐπανορθώση τό κακόν διά νά ἡρεμήση καί ἡ συνείδησίς μου. Τά πρακτικά τῆς περιόδου ἐκείνης γέμουν τῶν τοιούτων διαμαρτυριῶν καί ἱκεσιῶν μου.

Δυστυχῶς οὐδἐν κατώρθωσα. Καί ἡ συνείδησίς μου ἐξακολουθεῖ νά μέ συνταράσσῃ. Αἱ περιστάσεις εἶναι δειναί. Πολλαπλᾶ καί δυσβάστακτα βάρη ἐπετέθησαν εἰς τούς ὤμους τῶν Λειτουργῶν τῆς ᾿Εκκλησίας καί δή τῶν ᾿Αρχιερέων. Οὑδείς κάμνων τό καθῆκόν του εἶναι δυνατόν νά γνωρίζη ποία ἡμέρα θά ἐξημερώση δι᾿ αὐτόν. ῾Υπό τήν πίεσιν τῶν βαρυτάτων αὐτῶν καθηκόντων πάντων ἡμῶν ἐγώ εἶμαι ὁ δυστυχέστερος ὅλων. ῾Η συνείδησίς μου μέ συνταράσσει· «᾿Επίσκοπον εἰς βαθμόν Πρεσβυτέρου φέρειν, ἱεροσυλία ἐστίν" ἀκούω διαρκῶς τήν φωνήν τῆς συνειδήσεώς μου νά συνταράσσῃ τήν σκέψιν μου ἀκόμη καί τόν ὕπνον μου. ᾿Επί εἴκοσι συναπτά ἔτη ἀρχιερατεύω.

῾Ο Θεός γνωρίζει ἐάν κατά τό διάστημα τοῦτο "ἔδωκα ὕπνον τοῖς ὀφθαλμοῖς μου καί τοῖς βλεφάροις μου νυσταγμόν καί ἀνάπαυσιν τοῖς κροτάφοις μου" καί τοῦτο διά νά ἔχω μικρόν δικαίωμα νά ζητῶ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Καί νά καταντήσω εἷς εἰδεχθής ἱερόσυλος; ᾿Εγώ ἱερόσυλος; ῞Ολοι λοιπόν οἱ κόποι, οἱ μόχθοι, αἱ στερήσεις, αἱ θυσίαι εἴκοσιν ἐτῶν ἀρχιερατικῆς ζωῆς πηγαίνουν εἰς μάτην; Δέν εἶναι δυνατόν νά εὕρω ἡσυχίαν οὐδέ στιγμήν. ῞Οσον βαρύτερα προβάλλονται τά καθήκοντα μου, τόσον αὐξάνεται καί ἠ ἀναστάτωσίς μου. Εἶμαι εἷς ἱερόσυλος. Μία ὁλόκληρος Οἰκουμενική Σύνοδος μέ καταδικάζει.

Σεβασμιώτατοι ᾿Αδελφοί, οἱ ἀποτελοῦντες τήν ῾Αγίαν καί ῾Ιεράν Σύνοδον τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, συγκρίνατε τήν κανονικήν εὐθύνην τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ζακύνθου κ. Χρυσοστόμου πρός τήν κανονικήν εὐθύνην τῶν δύο τῆς ᾿Εκκλησίας λειτουργῶν τῶν Χριστοφόρου Χατζῆ καί Πολυκάρπου Λιώση. ᾿Ασφαλῶς τοῦ πρώτου εἶναι ἀπείρως ἀνωτέρα. ᾿Εν τούτοις οὗτος διότι ἐδήλωσε μετάνοιαν ἔτυχε τοσαύτης ἐπιεικείας ἐκ μέρους τῆς ᾿Εκκλησίας. Δέν δύναμαι νά ἐννοήσω διατί ἡμεῖς νά φθάσωμεν μέχρις ἱεροσυλίας διά νά τιμωρήσωμεν τούς δύο τούτους Λειτουργούς τῆς ᾿Εκκλησίας; Τό πᾶν γύρω ἡμῶν σαλεύεται. ῾Η δύστηνος Πατρίς ἡμῶν στενάζει. Τί ἀναμένει ἡμᾶς ἀπό ἡμέρας εἰς ἡμέραν εἶναι ἄδηλον. ῎Ας δώσωμεν ὅλοι τάς χεῖρας συγχωροῦντες ἀλλήλοις τά παραπτώματα ἡμῶν καί ἐν ἀδελφικῇ συνεργασίᾳ ἀντικρύζοντες τάς δεινάς περιστάσεις.

῾Η καλή διάθεσις θά εὕρη τόν τρόπον νά ὁμαλύνη τήν κατάστασιν. Πρό παντός τούς δύο τούτους χειροτονηθέντας ᾿Επισκόπους, οὕς ἡμεῖς ἱεροσυλήσαντες ὑπεβιβάβαμεν εἰς τήν τάξιν τῶν Πρεσβυτέρων, βαρυτάτας εὐθύνας ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ συγκομίσαντες ἡμῖν αὐτοῖς, τούς δύο τούτους εὕρετε τρόπον νά τακτοποιήσετε. ῾Ικετεύω ῾Υμᾶς δι᾿ ὅλων τῶν δυνάμεών μου. Λυπηθῆτε τήν συνείδησιν ἑνός ἀδελφοῦ, ὅστις ὁλόκληρον τήν ζωήν του ἠνάλωσεν εἰς τόν βαθμόν τοῦ καθήκοντός του πρός τήν ᾿Εκκλησίαν.

Μή μέ ἀφήσετε ὑπό τό βάρος μιᾶς ἱεροσυλίας. Δέν εἶμαι ἄξιος μιᾶς τοιαύτης δυστυχίας. Θέλω νά σώσω τήν ψυχήν μου. Ἀς ἀποδοθῇ ἡ ᾿Αρχιερατική τιμή εἰς τούς δύο τούτους καί ἄς περιορισθοῦν οὗτοι εἰς τήν ἰδικήν μου Μητρόπολιν. Μέ μεγάλην μου ἱκανοποίησιν θά δεχθῶ μίαν τοιαύτην ἀπόφασιν ῾Υμῶν. Γονυκλινής ἱκετεύω ῾Υμᾶς νά μοί χαρίσητε τήν γαλήνην τῆς συνειδήσεώς μου. Στενάζω ὑπό τό βάρος μιᾶς τρομερῆς ἱεροσυλίας διά τήν ὁποίαν χύνω διαρκῶς τά θερμότερα τῶν δακρύων ζητῶν διά τῆς ἀποφάσεως τῆς ῾Αγίας καί ῾Ιερᾶς Συνόδου τό δικαίωμα ἵνα ἐπιρρίψω ἐμαυτόν εἰς τά ἐλέη τοῦ Θεοῦ.

῾Ο ἐν Χριστῷ ἐλάχιστος ἀδελφός

῾Ο Καρυστίας καί Σκύρου

Παντελεήμων