ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ (ΠΑΙΣΙΟΥ ΒΕΛΙΤΚΟΣΦΚΙ)

 

·  Πορεία μέ προσοχή.

Κάθε βράδυ πρέπει νά ἐξετάζουμε τόν ἑαυτό

μας, πῶς πέρασε τήν ἡμέρα, καί κάθε πρωί πάλι

νά τόν ἐξετάζουμε, πῶς πέρασε τή νύχτα. Ὄχι

ὅμως μόνο σ’ αὐτές τίς καθορισμένες ὧρες,

ἀλλά καί κάθε ἄλλη ὥρα, σέ κάθε τόπο καί γιά

τό κάθε τι, πρέπει νά λογοδοτοῦμε στόν ἑαυτό

μας γιά τίς ἀρετές καί τά πάθη μας, πρέπει νά

κοιτάζουμε σέ ποιά κατάσταση βρισκόμαστε –

τῶν ἀρχαρίων, τῶν μεσαίων ἤ τῶν τελείων - καί

πρέπει νά ἐρευνοῦμε ἄν ἀγωνιζόμαστε ἀντάξια

τῶν ἀμοιβῶν, ἐκπληρώνοντας τίς ἀρετές, ἤ

μήπως κοπιάζουμε μάταια χωρίς μισθό.

Ἄν ἁμαρτήσουμε, ἄς ἀναπληρώσουμε τήν

ἀπώλεια τῆς ἀρετῆς μέ δάκρυα καί πένθος.

Εἵμαστε φτωχοί σέ θεία χάρη καί δέν

φτάνουμε στήν τελείωση, ἐπειδή δέν

γνωρίζουμε ποιά εἶναι ἡ ἀρχή, ποιά ἡ μέση καί

ποιά ἡ τελειότητα τῶν ἀρετῶν, καθώς καί τί

προκαλεῖ τήν ἐλάττωση τῆς ἀρετῆς. Ἔτσι μέ

κάθε ἀρετή συμπλέκεται ἡ κακία τῆς

κενοδοξίας, πού ἐνεργεῖ ἐναντίον της. Ἐφ’ ὅσον

δέν τό γνωρίζουμε αὐτό, κοπιάζουμε μάταια.

Οἱ ἀρετές εἶναι βέβαια κτῆμα τῆς ψυχῆς,

ἀλλά μ’ αὐτές καί τό σῶμα ἀσκεῖται καί

δυναμώνει.

4

• · 

Ἀπ’ τά πάθη ἄλλα λέγονται ψυχικά, ἐπειδή

εἶναι ἡ ψυχή πού τέρπεται μ’ αὐτά, καί ἄλλα

σωματικά, ἐπειδή τό σῶμα τέρπεται ἀλλά καί

καταβάλλεται ἀπ’ αὐτά. Καί στή μία καί στήν

ἄλλη περίπτωση, ἡ ψυχή καί τό σῶμα

βρίσκονται σέ ἀντίθεση.

Σύντομος λόγος γιά τά ψυχικά καί τά σωματικά πάθη.

Πρῶτα πρέπει νά καθαρίσει κανείς τό

βασιλικό παλάτι ἀπό κάθε βρωμιά, ὕστερα νά

τό στολίσει μέ κάθε ὀμορφιά, γιά νά μπεῖ τέλος

μέσα ὁ βασιλιάς.

Ὅμοια, πρέπει πρῶτα νά καθαρίσει κανείς τό

ἔδαφος τῆς καρδιᾶς του, νά ξεριζώσει ἀπ’ αὐτό

τά ζιζάνια τῆς ἁμαρτίας καί τίς ἐμπαθεῖς

κλίσεις, νά τό μαλακώσει μέ τίς θλίψεις καί τή

σκληραγωγία, νά τό σπείρει μέ τούς σπόρους

τῆς ἀρετῆς, νά τό ποτίσει μέ τό πένθος καί τά

δάκρυα, γιά νά καρποφορήσει ἔπειτα τήν

ἀπάθεια καί τήν αἰώνια ζωή. Γιατί τό Ἅγιο

Πνεῦμα δέν ἐνοικεῖ σέ κανέναν ἄνθρωπο, πού

δέν θά ἔχει πρῶτα καθαρθεῖ ἀπό τά πάθη τῆς

ψυχῆς καί τοῦ σώματος.

Μέσα στόν ἄνθρωπο θά ὑπάρχει ἤ Πνεῦμα

Ἅγιο ἤ ἐμπάθεια, ποτέ καί τά δύο μαζί. Ὅπου

εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἐκεῖ τά πάθη δέν

πλησιάζουν. Καί ὅπου εἶναι τά πάθη, ἐκεῖ δέν

κατοικεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλά μᾶλλον τό

πνεῦμα τῆς πονηρίας.

Τό πρῶτο πού ἔχει νά κάνει κανείς, εἶναι νά

ἐξορίσει ἀπό μέσα του τή φιλαυτία σ’ ὅλες τίς

μορφές τῆς ἐπιθυμίας ἐγκοσμίων πραγμάτων.

Ἀκόμη νά ταπεινωθεῖ δείχνοντας παντοῦ

μετάνοια – στούς λογισμούς, στά λόγια, στά

ἔργα, στή διατροφή, στήν ἐνδυμασία, στίς

συνθῆκες διαβιώσεως, στίς ἐνδόμυχες

τοποθετήσεις καί σέ κάθε περίσταση ὅπου

ὀφείλει κανείς νά ταπεινώνεται καί νά

αὐτοκαταδικάζεται. Πάντα πρέπει νά ἐπιλέγει

κανείς γιά τόν ἑαυτό του τήν τελευταία θέση

καί τό εὐτελέστερο πράγμα. Μ’ αὐτό τόν τρόπο

θά καταστείλει τά πάθη τῆς ψυχῆς. Ἡ

ταπείνωση δέν ἔχει ποτέ φόβο νά πέσει, γιατί

βρίσκεται κάτω ἀπ’ ὅλους καί ὅλα.

Ἐπιπλέον εἶναι ἀπαραίτητο νά ταπεινώνει

κανείς καί τή σάρκα του, δουλαγωγώντας την

χωρίς ἀνάπαυση μέ κόπους καί θλίψεις, γιά νά

ἐξασθενήσουν ἔτσι καί τά πάθη τοῦ σώματος.

Νά συγκρατεῖ ἐπίσης τή γλώσσα του, πού εἶναι

ἡ πηγή κάθε κακοῦ καί ὁ ἐξολοθρευτής τοῦ

καλοῦ.

Ἔτσι ὅλα τά πάθη, ψυχῆς καί σώματος, θά

ταπεινωθοῦν καί θά πάψουν νά ἐνεργοῦν. Ὁ

ἄνθρωπος θ’ ἀρχίσει νά γίνεται ἀπαθής καί

μέτοχος τῆς αἰώνιας ζωῆς. Ὁ ἐχθρός πάλι θά

κατατροπωθεῖ, γιατί θ’ ἀποδειχθεῖ ἀνίσχυρος,

ἀφοῦ ὅλα τά ὅπλα καί οἱ πλεκτάνες του δέν θά

φέρνουν ἀποτέλεσμα.

Ἡ ἀπάθεια.

Ἀπάθεια εἶναι ὄχι μόνο ἡ ἀποφυγή

ἐφάμαρτων - ἐμπαθῶν ἔργων, ἀλλά ἡ ἐξάλειψη

ἀκόμα καί τῆς ἐπιθυμίας τους.

Ἀπαθής εἶναι ὅποιος ἔχει κατανικήσει τήν

προσκόλληση σ’ ὅλους τούς λογισμούς πού

ἐξαναγκάζουν ἤ ἐξαπατοῦν, βρίσκεται πάνω ἀπ’

ὅλα τά πάθη, δέν ταράζεται καί δέν ἐνοχλεῖται

ἀπό τίποτα ἐγκόσμιο, δέν φοβᾶται θλίψεις ἤ

δυστυχίες ἤ κινδύνους καί δέν τρομάζει οὔτε

μπροστά στό θάνατο, πού τόν θεωρεῖ ὡς

συμβόλαιο τῆς αἰώνιας ζωῆς.

Ἀπαθής εἶναι ἐκεῖνος, πού, ὅταν βασανίζεται

εἴτε ἀπό τούς ἀνθρώπους εἴτε ἀπό τούς

δαίμονες, οὔτε σημασία δίνει οὔτε τό θεωρεῖ

αὐτό κακό, λές καί βασανίζεται κάποιος ἄλλος.

Δέν φουσκώνει ἀπό κενοδοξία ὅταν δοξάζεται,

καί δέν θυμώνει ὅταν προσβάλλεται, ἀλλά, σάν

παιδί, κλαίει μέ μετάνοια ὅταν τιμωρεῖται, καί

χαίρεται μέ ἁπλότητα ὅταν παρηγορεῖται.

Ἡ ἀπάθεια δέν εἶναι κάποια εἰδική ἀρετή,

ἀλλά ἡ περιεκτική ὀνομασία ὅλων τῶν ἀρετῶν

μαζί. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος τήν κατακτήσει,

μεταφέρεται ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα στή ζωή.

Γιατί χωρίς Αὐτό δέν ἔχει δύναμη τό ὅλο

πνευματικό σῶμα, δηλαδή τό σύνολο τῶν

ἀρετῶν. Καί ὅταν ἀκόμα ὁ ἄνθρωπος καθαρθεῖ

ἀπό τά πάθη, δέν μπορεῖ νά ὀνομαστεῖ ἀπαθής,

ἄν δέν ἔρθει νά κατοικήσει μέσα του τό Ἅγιο

Πνεῦμα, ἐπειδή χωρίς Αὐτό βασανίζεται σέ

κάθε τόπο. Ὅταν ὅμως τό Πνεῦμα κατοικήσει

στόν ἄνθρωπο, τόν ξαλαφρώνει ἀπό κάθε βάρος

καί λύπη, ὁπότε εὔκολα ὑπομένει σέ κάθε τόπο.

Ἄς ἔχει δόξα ὁ Θεός μας παντοτινά. Ἀμήν.

Περί ὀρθῆς ἀσκησης καί ἐγκράτειας.

Ἐκ τοῦ «Εὐεργετινοῦ»

Κάποτε ἔγινε προσφορά (πανήγυρις) εἰς τό

ὄρος τοῦ Ἀββᾶ Ἀντωνίου. Εὑρέθη λοιπόν ἐκεῖ

καί μικρόν δοχεῖον μέ οἶνον. Τότε ἕνας ἀπό

τούς Γέροντας τό ἐπῆρεν, ἔβαλεν ἕνα ποτήρι, τό

ἔφερε καί τό ἔδωσεν εἰς τόν ἀββᾶν Σισώην·

ἐκεῖνος τό ἤπιε. Τοῦ ἔδωσεν ἐπίσης καί

δεύτερον καί τό ἤπιεν. Ὅταν ὅμως τοῦ

προσέφερεν καί τρίτον, ὁ ἀββᾶς Σισώης δέν τό

ἐπῆρε καί τοῦ εἶπε:

-Παῦσε, ἀδελφέ· ἤ δέν γνωρίζεις, ὅτι ὑπάρχει

Σατανᾶς.

*****

Ἡ σύγχυσις τῆς ψυχῆς προέρχεται ἀπό τήν

ἄτακτον ζωήν· τό μέτρον ὅπως καί τό πρέπον

εἰς τήν ζωήν φωτίζουν τήν διάνοιαν καί

ἀποδιώκουν τήν σύγχυσιν. Ἡ σύγχυσις τῆς

διανοίας, πού γεννᾶται ἀπό τήν ἀταξίαν, φέρνει

σύγχυσιν εἰς τήν ψυχήν, ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας

ἐξαφανίζεται σιγά – σιγά ἡ καθαρότης καί μετά

ταῦτα ἐπέρχεται ἡ ταραχή. Ἐνῶ ἀπό τήν τάξιν

προέρχεται ἡ εἰρήνη καί ἀπό τήν εἰρήνην

γεννᾶται τό φῶς εἰς τήν ψυχήν· καί ἀπό τό φῶς

τῆς εἰρήνης πνέει ὁ καθαρός ἀέρας εἰς τήν

διάνοιαν. Ἀνάλογα δέ μέ τό μέτρον, πού θά

5

• ἠμπορέση ἡ καρδία νά προσεγγίση τήν σοφίαν,

δέχεται ἀπό τόν Θεόν καί τήν χάριν.

Ἄν λοιπόν θέλης νά πλησιάσης τόν Θεόν μέ

τήν καρδιά σου, δεῖξε Του πρῶτα τόν πόθον σου

αὐτόν εἰς τά σωματικά· δηλαδή εἰς τόν

περιορισμόν τῶν ἀναγκῶν, εἰς τό νά τρώγης μέ

τάξιν μόνον ἕνα εἶδος φαγητοῦ, καί μέ τήν

λοιπήν ἄσκησιν καί ταλαιπωρίαν τοῦ σώματος,

πού θά γίνεται μέ διάκρισιν καί τάξιν. Ἀπ’ ἐδῶ

καί ὁ Κύριος ἔβαλε τό θεμέλιον τῆς τελειώσεως,

διότι ἤρχισε τό Ἔργον Του ἀπό τήν

κακοπάθειαν εἰς τήν ἔρημον. Ἔτσι καί σύ

λοιπόν θά ἀνυψωθῆς πρός τά μεγαλύτερα καί

τά τέλεια καί θά πλησιάσης νοερῶς τόν Θεόν μέ

τήν βοήθειαν τῆς Θείας Χάριτος.

*****

Ὁ ταπεινός καί ἀθόρυβος τρόπος ζωῆς, πού

παραμένει σταθερός, εἶναι μεγάλη δύναμις·

διότι ἀνοίγει λακκούβαν εἰς σκληρόν βράχον.

Μή νομίσης, ἀδελφέ, ὅτι οἱ ἐσωτερικοί λογισμοί

ἐμποδίζονται μέ ἄλλον τρόπον, ἐκτός ἀπό τό νά

συνηθίζωμεν τό σῶμα μας εἰς μίαν ὡρισμένην

τακτικήν.

==============================================================

=================================

«ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟΝ»

Ἑβδομαδιαῖον Θρησκευτικόν Περιοδικόν Ὀρθοδόξου Οἰκοδομῆς.

Ἐκδότης: + Ὁ Λαρίσης & Τυρνάβου Ἀμφιλόχιος τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Εὐλογίας χάριν.

Συντάσσεται ὑπό ἐπιτροπῆς.