ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΙΕΡΟΛΟΥΜΩΝ ΚΑΤΗΧΗΣΙΣ ΠΕΡΙ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ
Ψαλμ. 81, 6 «᾿Εγώ εἶπα ὅτι ὅλοι εἴσαστε Θεοί καί παιδιὰ τοῦ Ὕψιστου Θεοῦ»
ς’. Πρόσεξε, σέ παρακαλῶ, νά δεῖς πόσο μεγάλη ἀξία σοῦ χαρίζει ὁ ᾿Ιησοῦς. Λεγὀσουν πρίν Κατηχούμενος καί ἄκουγες πράγματα πού δέν τά καταλάβαινες. Ἄκουγες γιά ἐλπίδα καί ἐλπίδα δέν ἤξερες. Ἄκουγες γιά Μυστήρια καί Μυστήρια δέν ἐννοοῦσες. Ἄκουγες γιά ἅγιες Γραφές καί ἀναγνὠσματα, ἀλλὰ δὲν γνώριζες τὸ βάθος τους. Τώρα πιά δέν ἀκοῦς μόνο τίς λέξεις, ἀλλά μπαίνεις μέσα καί στό βαθύτερο νόημα τους. Γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού ἀπό τώρα καί στό ἑξῆς θά σκηνώνει μέσα σου, θά κάνει θεῖο κατοικητήριο τή διάνοιά σου (πρβλ. Ρωμ. 8. 9). Ὅταν ἀκούσεις ὅσα ἔχουν γραφεῖ σχετικά μέ τά Μυστήρια, τότε θά ἐννοήσεις ὅσα μέχρι σήμερα δέν καταλάβαινες. Καί μή νομίσεις ὅτι δέχεσαι μικρό καί ἀσήμαντο πράγμα. Εἶσαι ἕνας ἀσήμαντος ἄνθρωπος καί ἀποκτᾶς θεϊκό ὄνομα. Ἄκουσε τί λέει πάνω σ’ αὐτό ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Εἶναι ἀξιόπιστος ὁ Θεός» (Α’ Κορ. 1, 9). Ἄκουσε καί τί ἄλλο λέει ἡ ἁγία Γραφή: «Ὁ Θεός εἴναι ἀξιόπιστος σέ ὅ,τι ὑπόσχεται καί δίκαιος» (Α’ ᾿Ιωάν. 1᾿ 9. Πρβλ. Δευτ. 32, 4). Αὐτό ἀκριβῶς προβλέποντας ὁ Ψαλμωδός καί σάν νά ἐκπροσωποῦσε κατά κάποιον τρόπο τόν Θεό -ἀφοῦ οἱ ἄνθρωποι ἐπρόκειτο νὰ λάβουν τή Θεία υἱοθεσία — ἔλεγε: «᾿Εγώ εἶπα ὅτι ὅλοι εἴσαστε Θεοί καί παιδιὰ τοῦ Ὕψιστου Θεοῦ» (ψαλμ. 81, 6). Πρόσεχε ὅμως μήπως ἔχεις μόνο τό ὄνομα τοῦ πιστοῦ καί τήν προαίρεση τοῦ ἀπίστου. Μπῆκες στό στάδιο. Ἄγωνίσου. Δέν ξαναβρίσκεις αὐτήν τήν εὐκαιρία. Ἄν ἐπρόκειτο νά τελέσεις τούς γάμους σου, δέν θά τά ἅφηνες ὅλα καί θά ἔτρεχες γιά νά ἑτοιμάσεις τά φαγητά καί τά ποτά τοῦ γαμήλιου τραπεζιοῦ; Τώρα πού πρόκειται νά καθιερώσεις τήν ψυχή σου στόν οὐράνιο Νυμφίο, δέν θά ἐγκαταλείψεις ὅλες τίς βιοτικές μέριμνες, γιά νά δεχτεῖς τα πνευματικά χαρίσματα;
Ζ’. Δέν ἐπιτρέπεται νά βαπτιστεῖς δεύτερη ἤ τρίτη φορά. Ἄν αὐτό μποροῦσε νά γίνει, τότε θά μποροῦσες καί νά πεῖς: «Ἀπέτυχα τήν πρώτη φορά, θά τά καταφέρω τή δεύτερη». Ἄν μιά φορά ἀποτύχεις, δέν μπορεῖς νὰ διορθώσεις τό πράγμα, ἐφόσον «Ἕνας εἶναι ὁ Κύριος, μία ἡ πίστη καί ἕνα τό Βάπτισμα» [1] (᾿Εφεσ. 4, 5). Μονάχα μερίκοί αἵρετικοί ξαναβαπτίζονται, ἐπειδή τό πρῶτο πού εἶχαν δὲν ἦταν πραγματικό Βάπτισμα.
Η'. Τίποτε ἄλλο δέν ζητάει ἀπὸ μᾶς ὁ Θεός, παρά μόνο καλή προαίρεση. Μή λές· «πῶς θά μοῦ ἐξαλειφθοῦν οἱ ἁμαρτίες;». ᾿Εγώ σοῦ ἀπαντῶ: Μέ τή θέληση καί τήν πίστη. Τί πιό σύντομο ἀπ’ αὐτό; ᾿Αλλά ἄν τό στόμα σου λέει ὅτι τό θέλει καί ἡ καρδιά σου δέν τό θέλει, ὁ Θεός πού θά σέ κρίνει, δέν ξεγιελιέται, γιατί εἶναι καρδιογνώστης. Ἄπομακρύνσου ἀπό σήμερα κιόλας ἀπό κάθε κακία καί ἁμαρτία. Νά μή βγοῦν ἀπό τό στόμα σου ἄσεμνα λόγια. Τά μάτια σου νά μή βλέπουν ἐφάμαρτα καί νά μή θαυμάζουν ἄχρηστες καί βλαβερές εἰκόνες.
[1].Τό Βάπτισμα, ὡς «δηλωτικόν» τοῦ θανάτου τοῦ Κυρίου καί ὡς «μίμησις» τῆς ταφῆς καί τῆς Ἀναστάσεως Αὐτοῦ, εἶναι ἁνεπανάληπτο. Ἡ μοναδική περίπτωση ὅπου, ὄχι ἁπλῶς ἐπιτρέπεται ἀλλά καί ἐπιβάλλεται ὁ ἁναβαπτισμός, εἶναι σέ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι δέν βαπτίσθηκαν κανονικά «εἰς τό ’Ονομα τῆς Ἀγίας Τριάδος». Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός ἀναφέρει: «Ὁμολογοῦμεν δὲ ἓν Βάπτισμα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἴς ζωὴν αἰώνιον· τὸ γὰρ Βάπτισμα τὸν τοῦ Κυρίου θάνατον δηλοῖ. Συνθαπτόμεθα γοῦν τῷ Κυρίῳ διὰ τοῦ Βαπτίσματος, ὥς φησιν ὁ θεῖος Ἀπόστολος (Ρωμ. 6, 4). Ὥσπερ οὖν ἅπαξ ἐτελέσθη ὁ τοῦ Κυρίου θάνατος, οὕτω καὶ ἅπαξ δεῖ βαπτίζεσθαι· βαπτίζεσθαι δὲ κατὰ τὸν τοῦ Κυρίου λόγον ’εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος’, διδασκομένους τὴν εἰς Πατέρα καὶ Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα ὁμολογίαν. Ὅσοι τοίνυν εἰς Πατέρα καὶ Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα βαπτισθέντες, μίαν φύσιν τῆς θεότητος ἐν τρισὶν ὑποστάσεσι διδαχθέντες αὖθις ᾶνοβαπτίζονται, οὗτοι ᾶνασταυροῦσι τὸν Χριστόν... Ὅσοι δὲ μὴ εἰς τὴν ’Αγίαν Τριάδα ἑβαπτίσθησαν, τούτους δεῖ ἀναβαπτίζεσθαι...» (Περί Ὀρθ. Πίστεως ΙV, Ρ. G. τόμ. 94, 1117Β-1120Α).
~ ΚΑΤΗΧΗΣΕΙΣ ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ, σελ. 47, Προκατηχηση Παρ. ς', Ζ', Η'.
ς’. Πρόσεξε, σέ παρακαλῶ, νά δεῖς πόσο μεγάλη ἀξία σοῦ χαρίζει ὁ ᾿Ιησοῦς. Λεγὀσουν πρίν Κατηχούμενος καί ἄκουγες πράγματα πού δέν τά καταλάβαινες. Ἄκουγες γιά ἐλπίδα καί ἐλπίδα δέν ἤξερες. Ἄκουγες γιά Μυστήρια καί Μυστήρια δέν ἐννοοῦσες. Ἄκουγες γιά ἅγιες Γραφές καί ἀναγνὠσματα, ἀλλὰ δὲν γνώριζες τὸ βάθος τους. Τώρα πιά δέν ἀκοῦς μόνο τίς λέξεις, ἀλλά μπαίνεις μέσα καί στό βαθύτερο νόημα τους. Γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού ἀπό τώρα καί στό ἑξῆς θά σκηνώνει μέσα σου, θά κάνει θεῖο κατοικητήριο τή διάνοιά σου (πρβλ. Ρωμ. 8. 9). Ὅταν ἀκούσεις ὅσα ἔχουν γραφεῖ σχετικά μέ τά Μυστήρια, τότε θά ἐννοήσεις ὅσα μέχρι σήμερα δέν καταλάβαινες. Καί μή νομίσεις ὅτι δέχεσαι μικρό καί ἀσήμαντο πράγμα. Εἶσαι ἕνας ἀσήμαντος ἄνθρωπος καί ἀποκτᾶς θεϊκό ὄνομα. Ἄκουσε τί λέει πάνω σ’ αὐτό ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Εἶναι ἀξιόπιστος ὁ Θεός» (Α’ Κορ. 1, 9). Ἄκουσε καί τί ἄλλο λέει ἡ ἁγία Γραφή: «Ὁ Θεός εἴναι ἀξιόπιστος σέ ὅ,τι ὑπόσχεται καί δίκαιος» (Α’ ᾿Ιωάν. 1᾿ 9. Πρβλ. Δευτ. 32, 4). Αὐτό ἀκριβῶς προβλέποντας ὁ Ψαλμωδός καί σάν νά ἐκπροσωποῦσε κατά κάποιον τρόπο τόν Θεό -ἀφοῦ οἱ ἄνθρωποι ἐπρόκειτο νὰ λάβουν τή Θεία υἱοθεσία — ἔλεγε: «᾿Εγώ εἶπα ὅτι ὅλοι εἴσαστε Θεοί καί παιδιὰ τοῦ Ὕψιστου Θεοῦ» (ψαλμ. 81, 6). Πρόσεχε ὅμως μήπως ἔχεις μόνο τό ὄνομα τοῦ πιστοῦ καί τήν προαίρεση τοῦ ἀπίστου. Μπῆκες στό στάδιο. Ἄγωνίσου. Δέν ξαναβρίσκεις αὐτήν τήν εὐκαιρία. Ἄν ἐπρόκειτο νά τελέσεις τούς γάμους σου, δέν θά τά ἅφηνες ὅλα καί θά ἔτρεχες γιά νά ἑτοιμάσεις τά φαγητά καί τά ποτά τοῦ γαμήλιου τραπεζιοῦ; Τώρα πού πρόκειται νά καθιερώσεις τήν ψυχή σου στόν οὐράνιο Νυμφίο, δέν θά ἐγκαταλείψεις ὅλες τίς βιοτικές μέριμνες, γιά νά δεχτεῖς τα πνευματικά χαρίσματα;
Ζ’. Δέν ἐπιτρέπεται νά βαπτιστεῖς δεύτερη ἤ τρίτη φορά. Ἄν αὐτό μποροῦσε νά γίνει, τότε θά μποροῦσες καί νά πεῖς: «Ἀπέτυχα τήν πρώτη φορά, θά τά καταφέρω τή δεύτερη». Ἄν μιά φορά ἀποτύχεις, δέν μπορεῖς νὰ διορθώσεις τό πράγμα, ἐφόσον «Ἕνας εἶναι ὁ Κύριος, μία ἡ πίστη καί ἕνα τό Βάπτισμα» [1] (᾿Εφεσ. 4, 5). Μονάχα μερίκοί αἵρετικοί ξαναβαπτίζονται, ἐπειδή τό πρῶτο πού εἶχαν δὲν ἦταν πραγματικό Βάπτισμα.
Η'. Τίποτε ἄλλο δέν ζητάει ἀπὸ μᾶς ὁ Θεός, παρά μόνο καλή προαίρεση. Μή λές· «πῶς θά μοῦ ἐξαλειφθοῦν οἱ ἁμαρτίες;». ᾿Εγώ σοῦ ἀπαντῶ: Μέ τή θέληση καί τήν πίστη. Τί πιό σύντομο ἀπ’ αὐτό; ᾿Αλλά ἄν τό στόμα σου λέει ὅτι τό θέλει καί ἡ καρδιά σου δέν τό θέλει, ὁ Θεός πού θά σέ κρίνει, δέν ξεγιελιέται, γιατί εἶναι καρδιογνώστης. Ἄπομακρύνσου ἀπό σήμερα κιόλας ἀπό κάθε κακία καί ἁμαρτία. Νά μή βγοῦν ἀπό τό στόμα σου ἄσεμνα λόγια. Τά μάτια σου νά μή βλέπουν ἐφάμαρτα καί νά μή θαυμάζουν ἄχρηστες καί βλαβερές εἰκόνες.
[1].Τό Βάπτισμα, ὡς «δηλωτικόν» τοῦ θανάτου τοῦ Κυρίου καί ὡς «μίμησις» τῆς ταφῆς καί τῆς Ἀναστάσεως Αὐτοῦ, εἶναι ἁνεπανάληπτο. Ἡ μοναδική περίπτωση ὅπου, ὄχι ἁπλῶς ἐπιτρέπεται ἀλλά καί ἐπιβάλλεται ὁ ἁναβαπτισμός, εἶναι σέ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι δέν βαπτίσθηκαν κανονικά «εἰς τό ’Ονομα τῆς Ἀγίας Τριάδος». Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός ἀναφέρει: «Ὁμολογοῦμεν δὲ ἓν Βάπτισμα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἴς ζωὴν αἰώνιον· τὸ γὰρ Βάπτισμα τὸν τοῦ Κυρίου θάνατον δηλοῖ. Συνθαπτόμεθα γοῦν τῷ Κυρίῳ διὰ τοῦ Βαπτίσματος, ὥς φησιν ὁ θεῖος Ἀπόστολος (Ρωμ. 6, 4). Ὥσπερ οὖν ἅπαξ ἐτελέσθη ὁ τοῦ Κυρίου θάνατος, οὕτω καὶ ἅπαξ δεῖ βαπτίζεσθαι· βαπτίζεσθαι δὲ κατὰ τὸν τοῦ Κυρίου λόγον ’εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος’, διδασκομένους τὴν εἰς Πατέρα καὶ Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα ὁμολογίαν. Ὅσοι τοίνυν εἰς Πατέρα καὶ Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα βαπτισθέντες, μίαν φύσιν τῆς θεότητος ἐν τρισὶν ὑποστάσεσι διδαχθέντες αὖθις ᾶνοβαπτίζονται, οὗτοι ᾶνασταυροῦσι τὸν Χριστόν... Ὅσοι δὲ μὴ εἰς τὴν ’Αγίαν Τριάδα ἑβαπτίσθησαν, τούτους δεῖ ἀναβαπτίζεσθαι...» (Περί Ὀρθ. Πίστεως ΙV, Ρ. G. τόμ. 94, 1117Β-1120Α).
~ ΚΑΤΗΧΗΣΕΙΣ ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ, σελ. 47, Προκατηχηση Παρ. ς', Ζ', Η'.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου