ΠΟΙΟΙ ΑΓΙΟΙ ΔΙΔΑΞΑΝ ΤΗΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ

  Ποιοί Άγιοι δίδαξαν την απομάκρυνση από τους αιρετικούς;

Οι άγιοί μας, βασιζόμενοι στην εμπειρική και βιωματική τους σχέση με τον Θεό, μας δίδαξαν την ά μ ε σ η απομάκρυνση από τους αιρετικούς ως τρόπο διαφύλαξης της Πίστης.

O Μ. Βασίλειος συμβούλευε την μη εκκλησιαστική κοινωνία με αιρετικούς επισκόπους, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τον Άγιο ως ΄΄λύκοι βαρείς΄΄καθώς και την απομάκρυνση από εκείνους που προσποιούνται ότι έχουν την ορθή πίστη αλλά κοινωνούν με τους ετερόφρονες.

Ο Μ. Αθανάσιος δίδασκε την απομάκρυνση από όσους επισκόπους ή πρεσβυτέρους  σκανδαλίζουν και την απομάκρυνση από εκείνους που κοινωνούν με αιρετικούς και προσποιούνται ότι ομολογούν ορθή πίστη.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, συμβούλευε, να αποφεύγουμε προϊστάμενο (ποιμένα) όταν είναι κακός εξ αιτίας της πίστεως και να απομακρυνόμαστε απ' αυτόν όχι μόνο αν είναι άνθρωπος αλλά και αν είναι άγγελος που κατέβηκε από τον Ουρανό.  Αν είναι κακός ως προς την ιδιωτική του ζωή δεν θα πρέπει να ασχολούμαστε μ' αυτήν καθώς το «μη κρίνετε ίνα μη κριθήτε» αναφέρεται στον τρόπο ζωής, και όχι στην πίστη. Κατά την διάρκεια της εξορίας του, μακάριζε τους φυλακισμένους κληρικούς για το ορθόδοξό τους φρόνημα, λέγοντας ότι τα ονόματά τους συγκαταριθμούνται μαζί με των Μαρτύρων στο βιβλίο της Ζωής.  

Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας χαρακτήριζε ως ομολογητές της Πίστεως τους κληρικούς που καθήρεσε ο αιρετικός πατριάρχης Νεστόριος, τιμωρώντας τους επειδή είχαν διακόψει την εκκλησιαστική κοινωνία και μνημόνευσή του. Συμβούλευε, δε, ο Άγιος τον κλήρο και τον λαό της Κωνσταντινούπολης να μη κοινωνούν με τον Νεστόριο για να μη μολυνθούν, χαρακτηρίζοντάς τον ως λύκο αντί ποιμένα.

Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής με την αποτείχισή του, δίδασκε έμπρακτα την σωστή στάση απέναντι στην αίρεση. Πίστευε ότι είναι χρέος του καθενός να μη προδίδει την αληθινή Πίστη και να την υπερασπισθεί μέχρι θανάτου. Χαρακτήριζε τους αιρετικούς ως ψευδοδιδασκάλους και ψευδοπροφήτες και έλεγε ότι όποιος τους αποδέχεται ως ποιμένες της Εκκλησίας, αποδέχεται και αναγνωρίζει τον διάβολο. Η αποτείχιση, για τον Άγιο, είναι η μοναδική οδός σωτηρίας διότι μόνο δι΄ αυτής η αληθινή Πίστη παραμένει ανόθευτη από την επικοινωνία με την αίρεση. Προτίμησε τον αναθεματισμό, την εξορία, τον μαρτυρικό θάνατο παρά την κοινωνία με τους αιρετικούς.

Ο Άγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ιεροσολύμων χαρακτήριζε τους ορθοδόξους, που απομακρύνονταν από αίρεση υπό Συνόδου ή Αγίων Πατέρων κατεγνωσμένη, άξιους τιμής και αποδοχής.

Ο Όσιος Θεόδωρος Στουδίτης, σε καιρό αιρέσεως, ως Εκκλησία θεωρούσε εκείνους που προχώρησαν σε αποτείχιση από τους αιρετικούς, έστω και αν ήταν ελάχιστοι. Την τοπική εκκλησία, που είχε αποδεχθεί την αίρεση την θεωρούσε ΄΄πεπτωκυία, καταπεσούσα, ερρυπωμένη΄΄ και γι αυτό συμβούλευε τους ορθοδόξους να αποφεύγουν με παρρησία κάθε εκκλησιαστική επικοινωνία με τους κακόδοξους και να διακόπτουν την μνημόνευσή τους στην τέλεση της Θείας Ευχαριστίας.

Ο Μέγας Φώτιος πρόσταζε το εξής ΄΄αν ο ποιμένας είναι αιρετικός να απομακρυνθούμε από αυτόν άμεσα διότι η κοινωνία με αυτόν είναι δηλητήριο φιδιού. Δεν πρέπει, έλεγε, να εξαπατηθούμε από το γεγονός ότι φαίνεται ήμερος, διότι είναι λύκος. Ως προς τον ορθόδοξο ποιμένα, συνέχιζε, ο πιστός αφού εξετάσει αν έχει ευσεβή πίστη και ζωή, χωρίς κανένα αιρετικό σημάδι, πρέπει να υποτάσσεται σ' αυτόν. Όλα τα άλλα, εκτός της πίστεως, δεν πρέπει να τα εξετάζουμε΄΄.

Ο Άγιος Γερμανός ο Β΄, εξόρκιζε τους λαϊκούς να φεύγουν από ιερείς υποταγμένους σε λατίνους και να μην παίρνουν ευλογία από τα χέρια τους. Καλύτερα προσεύχεστε στα σπίτια σας, έλεγε, ειδ' άλλως θα υποστείτε την ίδια κόλαση μ' αυτούς.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς θεωρούσε ότι είναι αδύνατο κάποιος που επικοινωνεί εκκλησιαστικώς με αιρετικό πατριάρχη, να είναι ορθόδοξος. Συνέδεε την υποταγή στους ποιμένες με την πλήρη αποδοχή και ταύτιση με την Ορθόδοξο Πίστη η οποία είναι το κριτήριο εισόδου (ή εξόδου) από την Εκκλησία.

Ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, υποστήριζε ότι στα της πίστεως δεν χωρεί συγκατάβαση διότι  όλοι οι διδάσκαλοι της Εκκλησίας, όλες οι Σύνοδοι και όλες οι Θείες Γραφές προτρέπουν την αποφυγή των ετεροφρόνων και την αποφυγή της κοινωνίας με αυτούς. Για τα θέματα της Πίστεως, έλεγε, δεν υπάρχουν μικρά και μεγάλα, όλα είναι μεγάλα και σημαντικά γι αυτό δεν κάνουμε υπακοή ούτε σε αρχιερέα ούτε σε σύνοδο ψευδή αλλά στον Χριστό και στους Αποστόλους!  

Ο Άγιος Γεννάδιος Σχολάριος συμβούλευε ότι αυτών που αποστρεφόμεθα το φρόνημα, πρέπει, σύμφωνα με τις Συνόδους και τους Πατέρες, να αποφεύγουμε και την κοινωνία.

Ο Άγιος Συμεών ο νέος Θεολόγος, δίδασκε να εξετάζουμε τον πνευματικό άνθρωπο από την ζωή του και τις πράξεις του, αν συνάδουν με τις διδασκαλίες του Κυρίου, των Αποστόλων και των Πατέρων και αν όχι, ακόμα και αν κάνει θαύματα και ανασταίνει νεκρούς να τον αποστρεφόμαστε και να τον μισούμε ως δαίμονα. Όσοι αποδέχονται αιρετικές διδασκαλίες, λέει, είναι καταδικασμένοι εις απώλεια.

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης θεωρούσε ότι ο αρχιερέας που είναι ως προς την Πίστη κακός, δεν είναι δυνατό να μη κηρύξει και στον λαό, το αιρετικό φρόνημα που έχει στην καρδιά του. Αν λοιπόν είναι ως προς την Πίστη κακός, έχει δηλαδή αιρετικά και βλάσφημα δόγματα, τότε πρέπει να φεύγουμε από αυτόν.