Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟΝ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ Πρωταρχικόν καθῆκον τοῦ χριστιανοῦ εἶναι καί σήμερον ὁ πόλεμος κατά τῶν αἱρέσεων. ῾Ο ῞Αγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης λέγει σχετικῶς:" Καιρός τοῦ λαλεῖν, ἀλλ᾿ οὐ τοῦ σιγᾶν ἐστί... ἐπειδάν τις αἵρεσις ἐνίσταται καθυλακτοῦσα τῆς ἀληθείας" .Δηλαδή εἶναι καιρός διά νά ὁμιλῇ ὅποιος ἠμπορεῖ, καί ὄχι διά νά σιωπᾶ, ὅταν παρουσιάζεται κάποια αἵρεσις καί γαυγίζει ἐναντίον τῆς ἀληθείας.(Θεοδώρου Στουδίτου Μίγνε 99,328-329) ῾Ο δέ ῞Αγιος ᾿Εφραίμ ὁ Σῦρος λέγει:"ἀπαραίτητος ἀγών ἐπί θύρας ἐστί" Δηλαδή εἶναι ἐνώπιόν μας ἀγών ἀπό τόν ὁποῖον δέν χωρεῖ παραίτησις, ἤτοι δέν ἔχομεν τό δικαίωμα νά παραιτηθῶμεν καί νά μή λάβωμεν μέρος εἰς αὐτόν. ᾿Αλλά τί εἶναι αἱ αἱρέσεις καί διατί ὁ ἐναντίον αὐτῶν πόλεμος ἀποτελεῖ διά τούς χριστιανούς πρωταρχικόν καθῆκον; ῎Ας εἴπωμεν ὀλίγα περί αὐτῶν "ἀρχίζοντες ἀπό τήν ἀρχήν". ῞Οπως γνωρίζομεν, ὁ Θεός ἐποίησε τόν κόσμον "ὁρατά τε πάντα καί ἀόρατα" (Σύμβολον τῆς Πϊστεως). "Καί ἐποίησεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον, κατ᾿εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν" (Γεν. Α,27). "Καί εἶδεν ὁ Θεός τά πάντα, ὅσα ἐποίησε, καί ἰδού καλά λίαν" (Γεν. Α' 31). Εἶδε, δηλαδή, ὁ Θεός ὅλα ὅσα ἐποίησε καί ἦσαν πάρα πολύ ὡραῖα. "Καί ἔβαλε τόν ἅνθρωπο στόν Παράδεισο νά χαίρεται πάντοτε" (῾Αγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ) ῞Ομως ὁ ἀρχέκακος Διάβολος ἀπό φθόνον καί μῖσος , ἠπάτησε τόν ἄνθρωπον καί τόν ἔβγαλεν ἀπό τόν Παράδεισον. ᾿Αλλά ὁ Θεός, ἐν τῇ ἀπείρῳ εὐσπλαγχνίᾳ του, δέν ἄφησε τόν ἄνθρωπον ἐσαεί εἰς τήν ἀπώλειαν, ἐκτός τοῦ Παραδείσου. ᾿Αλλά ἀπέστειλεν ὁ Θεός τόν Υἱόν αὐτοῦ, τόν Κύριον ημῶν ᾿Ιησοῦν "τόν δι᾿ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καί σαρκωθέντα ἐκ πνεύματος῾῾Αγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου καί ἐνανθρωπήσαντα. Σταυρωθέντα τε ὑπέρ ἡμῶν ἐπί Ποντίου Πιλάτου καί παθόντα κΧριστόν αί ταφέντα καί ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ κατά τάς Γραφάς. Καί ἀνελθόντα εἰς τούς οὐρανούς καί καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός καί πἀλιν ἐρχόμενον μετά δόξης κρῖναι ζῶντας καί νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας ούκ ἔσται τέλος" (Σύμβολον τῆς Πίστεως). Κατά δέ τήν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς κατῆλθε τό ῞Αγιον Πνεῦμα ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν καί ἐφώτισε τούς ᾿Αποστόλους ( Πράξ. 2,3). Οὕτως ἱδρύθη ἡ ᾿Εκκλησία, πού ἀποτελεῖ τόν ἀποκλειστικόν φορέα τῆς μοναδικῆς ᾿Αληθείας τοῦ ἑνός καί μόνου τριαδικοῦ Θεοῦ καί τήν μόνην ὁδόν σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου καί ἐπανόδου του εἰς τόν Παράδεισον. ᾿Αλλ᾿῾ ὁ ἀρχέκακος Διάβολος ὁ πατήρ τοῦ μίσους καί τοῦ ψεύδους, ἀκοίμητος εἰς τό κακόν, ἔσπευσεν ἀμέσως διά νά πλανήσῃ καί πάλιν τόν ἄνθρωπον, νά τόν ἀπομακρύνῃ ἀπό τήν ἀλήθειαν, νά τόν παρασύρῃ ἔξω ἀπό τήν ᾿Εκκλησίαν καί νά τόν ἀποκλείσῃ ἀπό τήν σωτηρίαν, δηλαδή ἀπό τόν Παράδεισον. Πρός τόν σκοπόν αὐτόν, χωρίς καμμίαν καθυστέρησιν ἀμέσως μετά τήν ἵδρυσιν τῆς ᾿Εκκλησίας, ἔσπειρε τάς αἱρέσεις, αἱ ὁποῖαι, κατά τούς ῾Αγίους Πατέρας τῆς ᾿Εκκλησίας μας, εἶναι ὅλες "φυτεῖαι" τοῦ Διαβόλου. Εἰς ἑκατοντάδας ἀνέρχονται αἱ ἐπί μέρους αἱρέσεις, τάς ὁποίας ἔσπειρεν ὁ Διάβολος ἀπό τῆς ἱδρύσεως τῆς ᾿Εκκλησίας μέχρι σήμερον. Πλέον γνωσταί ἐξ᾿ αὐτῶν ειναι σήμερον ὁ Μονοφυσιτισμός, ὁ Παπισμός καί ὁ Προτεσταντισμός μέ τάς διαφόρους παραφυάδας του. ῾Η ᾿Εκκλησία ἐπολέμησε πάντοτε τάς αἱρέσεις καί τάς ἐνίκησε πάντοτε. Καί τώρα ἐρχόμεθα εἰς τό ἐρώτημα: Ποία εἶναι σήμερον ἡ κατάστασις ὡς πρός τό ζήτημα τῶν αἱρέσεων; Σήμερον, ὡς πρός τό ζήτημα τῶν αἱρέσεων, συμβαίνει κάτι ξεχωριστόν. ῾Η ἐποχή μας, ὡς πρός τό ζήτημα τοῦτο εἶναι χειροτέρα πάσης προηγουμένης. ᾿Εν ὧ, δηλαδή, μέχρι τοῦ παρόντος αἰῶνος, "τοῦ ἀπατεῶνος", αἱ αἱρέσεις ένεφανίζοντο κάθε μία αὐτοτελῶς καί μεμονωμένως καί ἡ ᾿Εκκλησία μας τάς ἔχει ὅλας καταδικάσει, εἰς τόν παρόντα αἰῶνα παρατηρεῖται μία κίνησις διά νά "ἀθωωθοῦν" ὅλαι αἱ ὑπό τῆς ᾿Εκκλησίας καταδεδικασμέναι αἱρέσεις καί νά θεωρηθῆ ὅτι αὗται δέν εἶναι τάχα αἱρέσεις, ἀλλά διάφοροι "χριστιανικαί ᾿Εκκλησίαι καί ὁμολογίαι" ἔχουσαι δῆθεν ἀλήθειαν καί χάριν καί δυνάμεναι νά σώσουν τόν ἄνθρωπον! ῾Η κίνησις αὐτή τοῦ ψεύδους καί τῆς ἀσεβείας, εἶναι γνωστή ὑπό τό ὄνομα "οἰκουμενισμός". ῾Ο Οίκουμενισμός, λοιπόν, εἶναι αἵρεσις, μᾶλλον δέ παναίρεσις, ἀφοῦ ἀναγνωρίζει καί περιλαμβάνει εἰς τούς κόλπους της ὅλας τάς αἱρέσεις. Εἶναι, διά τοῦτο, πολύ ἐπικίνδυνος καί οἱ χριστιανοί πρέπει νά τόν πολεμοῦν συνεχῶς μέ ὅλας των τάς δυνάμεις. Ποῖοι δέ εἶναι χριστιανοί; Εἶναι αὐτονόητον, ὅτι χριστιανοί εἶναι μόνον οἱ ὀρθόδοξοι. Διατί δέ τοῦτο; Διότι οἱ αἱρετικοί δέν εἶναι χριστιανοί. Κατά τόν Μέγαν ᾿Αθανάσιον, ὅποιος λέγει τούς αἱρετικούς χριστιανούς "πολύ καί λίαν πλανᾶται". ᾿Εν ὧ, λοιπόν, ταῦτα οὕτω ἔχουν, τί λέγουν καί τί πράττουν οἱ ὀρθοδοξόσχημοι οἰκουμενισταί; Οἱ οἰκουμενισταί, δηλαδή, ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἐμφανίζονται ὡς ὀρθόδοξοι; Καί ἰδιαιτέρως ἐκεῖνοι άπό αὐτούς , οἱ ὁποῖοι φέρουν μέν ὄνομα καί σχῆμα ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν, Μητροπολιτῶν, ῾Ιερέων κλπ. χωρίς νά εἶναι εἰς τήν πραγματικότητα τίποτε ἀπό αὐτά. Διότι, ἀφοῦ ἀκολουθοῦν καί κηρύσσουν τήν παναίρεσιν τοῦ οἰκουμενισμοῦ καί θεωροῦν τάς αἱρέσεις ὡς ἐπί μέρους ᾿Εκκλησίας, εἶναι καί αὐτοί αἱρετικοί, οὕτως ὥστε δέν εἶναι τῇ ἀληθείᾳ ὀρθόδοξοι, ἤτοι, κατά τόν Μέγαν ᾿Αιθανάσιον, δέν εἶναι κἄν χριστιανοί. Οἱ τοιοῦτοι λέγουν, ὅτι ἡ ᾿Ορθοδοξία μόνη δέν ἀποτελεῖ τάχα τήν ᾿Εκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ ἐν τῷ συνόλῳ της πού εἶναι τό ἀληθές, ἀλλά μέρος μόνον τῆς ᾿Εκκλησίας τοῦ Χριστοῦ ἐν τῷ συνόλῳ της, ἐνῶ ἄλλα μέρη ἤ κλάδους ἀποτελοῦν αἱ "ἄλλαι ᾿Εκκλησίαι ἤ ὁμολογίαι", ἤτοι αἱ αἱρέσεις. Τοῦτο εἶναι "φρικτόν καί ἀκουόμενον"! Διότι, κατ᾿αὐτόν τόν τρόπον, οἱ ὀρθοδοξόσχημοι καί οἱ ψευδοορθόδοξοι οὗτοι οἰκουμενισταί, θεωροῦν τάς αἱρέσεις "ἀδελφάς ᾿Εκκλησίας" (!) καί τούς αἱρεσιάρχας "ἀγαπητούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς" (!) καί "διαδόχους τῶν ᾿Αποστόλων" (!) ὡς λ.χ. πράττουν οἱ ἀπό τοῦ ἔτους 1920 καί ἐφεξῆς μέχρι σήμερον ψευδοπατριάρχαι Κωνσταντινουπόλεως διά τόν αἱρεσιάρχην τοῦ Βατικανοῦ, τόν ἀντίχριστον καί ἀνθέλληνα Πάπαν! Ταῦτα δέ, ἐνῶ αἱ ῞Αγιαι Οἰκουμενικαί καί ἄλλαι μεγάλαι ᾿Ορθόδοξοι Σύνοδοι καί ὅλοι οἱ ῞Αγιοι Πατέρες τῆς ᾿Εκκλησίας καταδικάζουν καί ἀναθεματίζουν ὅλους τούς αἱρετικούς καί ὅλας τάς αἱρέσεις! Οὕτως, ἡ μέν Β' ῾Αγία Οἰκουμενική Σύνοδος ἐντέλλεται διά τοῦ Α' αὐτῆς Κανόνος "ἀναθεματισθῆναι πᾶσαν αἵρεσιν", ἡ δέ Ζ' ῾Αγία Οἰκουμενική Σύνοδος "ὅλοις τοῖς αἱρετικοῖς ἀνάθεμα". Σημαίνει δέ ἀνάθεμα χωρισμόν ἀπό τήν ᾿Εκκλησίαν. Καί τοῦτο, ὄχι διότι ἡ ᾿Εκκλησία χωρίζει τούς ἀνθρώπους ἀπό αὐτήν, ἀλλά διότι οἱ ἴδιοι οἱ αἱρετικοί μέ τό νά ἀκολουθοῦν τήν αἵρεσιν χωρίζουν ἀπό μόνοι των τόν ἑαυτόν των ἀπό τόν Θεόν καί τόν ὑποδουλώνουν εἰς τόν Διάβολον. Διά νά χωρίζωνται, λοιπόν, οἱ ὀρθόδοξοι, ἤτοι οἱ μόνοι ἀληθινοί χριστιανοί ἀπό αὐτούς καί διά νά μή ἑνώνωνται μέ αὐτούς καί πηγαίνουν μαζί μέ αὐτούς εἰς τόν Διάβολον, λέγει ἡ ᾿Εκκλησία τό ἀνάθεμα. ᾿Αλλά καί διά τούς ἰδίους τούς αἱρετικούς, μήπως μετανοήσουν καί σωθοῦν. ῎Οχι, λοιπόν, ἀπό ἔλλειψιν ἀγάπης, ὡς ὡρισμένοι νομίζουν ἀμαθῶς,ἤ λέγουν κακοβούλως, ἀλλά ἀπό μεγάλην ἀγάπην διά τούς ἀνθρώπους, λέγει ἡ ᾿Εκκλησία τό ἀνάθεμα. Διότι ποία ἀγάπη μεγαλυτέρα ὑπάρχει ἀπό ἐκείνην τῆς ᾿Εκκλησίας, πού φροντίζει διά τήν αἰώνιον σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου μέ τό νά τόν προφυλάσσῃ ἀπό τήν αἵρεσιν; ῎Ας τά ἀφήσουν, λοιπόν, τά περί "ἀγάπης" οἱ ἀμαθεῖς ἤ δόλιοι οἰκουμενισταί! Αὐτό πού αὐτοί λέγουν ἀγάπην δέν εἶναι τῆ ἀληθείᾳ ἀγάπη, ἀλλά "ἀγαπώνυμον ψεῦδος", ἤτοι εἰς τήν πραγματικότητα μῖσος, διότι ποῖον μῖσος ὑπάρχει μεγαλύτερον, ἀπό τό νά κλείουν κάποιοι τήν θύραν τοῦ Παραδείσου είς τούς ἀνθρώπους, οὕτως ὥστε οὔτε οἱ ἴδιοι νά εἰσέρχωνται, οὔτε τούς ἄλλους νά ἀφήνουν νά εἰσέλθουν; ῾Ως πρός αὐτά δέ πού λέγουν οἱ οἰκουμενισταί διά τήν "ἑνότητα", ὁ Θεός θέλει τήν "ἑνότητα τῆς πίστεως" καί ὄχι τήν ἑνότητα τῆς ἀπιστίας πού θέλουν οἱ οἰκουμενισταί. Διότι μόνον ὅσοι εἶναι ἡνωμένοι μεταξύ των ἐν πίστει εἶναι ἡνωμένοι καί μέ τόν Θεόν, ὅσοι δέ εἶναι ἡνωμένοι μεταξύ των ἐν ἀπιστίᾳ εἶναι ἡνωμένοι ὄχι μέ τόν Θεόν, ἀλλά μέ τόν Διάβολον. ῞Οποιος, δηλαδή, θέλει νά εἶναι ἡνωμένος μέ τόν Θεόν δέν ἑνώνεται μέ τούς αἱρετικούς ἐν ἀπιστίᾳ, ἀλλά μόνον ἐν πίστει. Μέ ἄλλα λόγια, διά νά ἑνωθοῦν οἱ ὀρθόδοξοι μέ τούς αἱρετικούς, πρέπει πρῶτα οἱ αἱρετικοί νά ἐγκαταλείψουν τήν αἵρεσιν καί νά προσέλθουν εἰς τήν ᾿Ορθοδοξίαν πού εἶναι ἡ Μία, ῾Αγία, Καθολική καί ᾿Αποστολική ᾿Εκκλησία, ἐν τῷ συνόλῳ της καί ὄχι μέρος μόνον ταύτης. ῞Οθεν, καί διά τούς "ἑτεροδόξους",ἤτοι τούς αἱρετικούς, οἱ οἰκουμενισταί δέν ἔχουν ἀγάπην, ὡς διακηρύσσουν, ἀλλά εἰς τήν πραγματικότητα, μῖσος,ὅταν άντί νά τούς ὑποδεικνύουν τήν κακοδοξίαν των καί νά τούς καλοῦν νά μετανοήσουν καί νά γίνουν ὀρθόδοξοι, δηλαδή ἀληθινοί χριστιανοί, τούς ἀφήνουν εἰς τήν αἱρετικήν πλάνην των πρός ἀπώλειαν αἰώνιον. Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω γίνεται φανερόν, ὅτι ὅλοι οἱ εὐσεβεῖς καί ὀρθόδοξοι χριστιανοί ὀφείλουν σήμερον πρωτίστως νά ἀγωνίζωνται πολεμικῶς μέ τά ὅπλα τοῦ πνεύματος , ἐναντίον ὅλων τῶν αἱρέσεων, μάλιστα δέ ἐναντίον τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἡ ὁποία κατά τό παράδειγμα τοῦ πατρός της Διαβόλου περιπατεῖ σήμερον ἀπειλητικῶς "ὡς λέων ὠρυόμενος ζητῶν τίνα καταπίῃ" (Α' Πέτρου 5,8). Εἰς τήν ἐποχήν μας ἰδιαιτέρως; ὁ κίνδυνος αὐτός εἶναι μέγιστος. λαμβανομένου μάλιστα ὑπ᾿ὄψιν ὅτι οἱ "σκοτεινοί κύκλοι τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ἑτοιμάζουν διά τό ἔτος 2000 τήν τελικήν ἐφαρμογήν τῶν σχεδίων των. Καί δή πρός τήν κατεύθυνσιν ὄχι μόνον τοῦ "παγχριστιανικοῦ", ἀλλά καί τοῦ πανθρησκειακοῦ οἰκουμενισμοῦ (Σχέδιον Μ.Ρ.Α.) " Τό λοιπόν, ἀδελφοί μου, ἐνδυναμοῦσθε ἐν Κυρίῳ τῷ κράτει τῆς ἰσχύος αὐτοῦ.᾿Ενδύσασθε τήν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρός τό δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρός τάς μεθοδείας τοῦ διαβόλου. ῞Οτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρός αἷμα καί σάρκα, ἀλλά πρός τάς ἀρχάς, πρός τάς ἐξουσίας, πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις. Διά τοῦτο ἀναλάβετε τήν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ, ἵνα δυνηθῆτε ἀντιστῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ πονηρᾷ καί ἅπαντα κατεργασάμενοι στῆναι. Στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τήν ὀσφύν ὑμῶν ἐν ἀληθεἰᾳ καί ἐνδυσάμενοι τόν θώρακα τῆς δικαιοσύνης καί ὑποδυσάμενοι τούς πόδας ἐν ἐτοιμασίᾳ τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης, ἐπί πᾶσιν ἀναλαβόντες τόν θυρεόν τῆς πίστεως, ἐν ὧ δυνήσεσθε πάντα τά βέλη τοῦ πονηροῦ τά πεπειραμένα σβέσαι, καί τήν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου δέξασθε, καί τήν μάχαιραν τοῦ Πνεύματος, ὅ ἐστί ρῆμα Θεοῦ" (᾿Εφεσ. ΣΤ, 10-17) Σημείωσις: Τό παρόν ἐγράφη καί διανέμεται εἰς τούς εὐλαβεῖς προσκυνητάς ἐπ᾿ εὐκαιρίᾳ τῶν ᾿Εγκαινίων τοῦ Μητροπολιτικοῦ ῾Ιεροῦ Ναοῦ ῾Αγίας Αἰκατερίνης Κορωπίου ᾿Αττικῆς(1/14-Σεπτ.1996), ὁ ὁποῖος ἐκτός τῶν ἄλλων προορίζεται νά γίνῃ καί κέντρον ἀντιαιρετικοῦ ἀγῶνος. ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΟΜΙΛΟΥΝ ΠΕΡΙ ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ "Τίς ἀκούων Θεόν ὑβριζόμενον οὐκ ἄν ἄχθοιτο, οὐκ ἄν ἕλοιτο ὑπεραποθανεῖν αὐτοῦ καί τά ἔσχατα παθεῖν... ἑξῆν, ὤ πρός Θεοῦ σιωπᾶν καί προδιδόναι Θεόν τῷ λόγῳ τῆς σιωπῆς; Οὔμενουν κἄν σατράπαι, κἄν ἡγεμόνες ἀπειλῶσιν" (᾿Ιωσήφ Καλόθετος, ῾Αγιορείτης) "῾Ο μνημονεύων ὡς ᾿Αρχιερέως τοῦ Πάπα, ἤ ἔκκλητον τούτῳ διδούς, ἤ πρῶτον ἐν τοῖς ἀρχιερεῦσι ἡγούμενος, ἔνοχός ἐστιν ὅλον τόν λατινισμόν ἐκτελεῖν... ῎Ιδε ἐγώ μετά Παύλου λέγω ὅτι ἐάν συγκαταβῆτε Λατίνοις, Χριστός ὑμᾶς οὐδέν ὠφελήσει" (῞Αγιος ᾿Ιώβ ὁ ᾿Ιασίτης ὁ ὁμολογητής) "᾿Εάν ὅμως ὁ λόγος καί ἡ ὑπόθεσις εἶναι περί πίστεως καί τῶν παραδόσεων τῆς ᾿Εκκλησίας μας, τότε καί ὁ πλέον εἰρηνικός καί ἥσυχος πρέπει νά πολεμῇ ὑπέρ αὐτῶν" (῾Ιερός Νικόδημος εἰς τόν "᾿Αόρατον πόλεμον") "Εἰ οὖν μοναχοί εἰσίν ἐν τοῖς νῦν καιροῖς, δειξάτωσαν ἐπί τῶν ἔργων. ῎Εργον δέ μοναχοῦ, μηδέ τό τυχόν ἀνέχεσθαι καινοτομεῖσθαι τό Εὐαγγέλιον" (Θεόδωρος Στουδίτης, ὁ Μέγας ῾Ομολογητής) "Οὐχ ὑπέρ χρημάτων, οὐχ ὑπέρ δόξης, οὐχ ὑπέρ ἄλλου τινός τῶν προσκαίρων καταπολεμούμεθα. ᾿Αλλά ὑπέρ τοῦ κοινοῦ κτήματος τοῦ θησαυροῦ τῆς ὑγιαινούσης πίστεως ἐστήκαμεν ἀγωνιζόμενοι" (Μέγας Βασίλειος, ἐπιστ. 243 )